Ο Γκότφριντ φον Άινεμ (Gottfried von Einem, Βέρνη 24 Ιανουαρίου 1918 – Ομπερντύρνμπαχ 12 Ιουλίου 1996), ήταν Αυστριακός συνθέτης, που έχει θεωρηθεί ως «ο πλέον επιτυχημένος Ευρωπαίος συνθέτης όπερας μετά τον Ρίχαρντ Στράους και τον Άλμπαν Μπεργκ». Το χαρακτηριστικό των δραματικών του συνθέσεων είναι ότι, τις στηρίζει πάνω σε απόλυτα κατοχυρωμένα θεατρικά ή λογοτεχνικά κείμενα. [6]
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Άινεμ γεννήθηκε στη Βέρνη, πρωτεύουσα της Ελβετίας, αλλά ήταν γόνος αυστριακών διπλωματών. Σύμφωνα με τον εκδότη των έργων του, ο πατέρας του Ουίλλιαμ ήταν στρατιωτικός ακόλουθος της Αυστρο-ουγγρικής πρεσβείας. [7] Σύμφωνα με άλλη πηγή, όμως, είχε υιοθετηθεί από αυτόν, ενώ ο φυσικός πατέρας του ήταν ο Ούγγρος αριστοκράτης Κόμης László von Hunyadi. [8] Η μητέρα του, βαρόνη Gerta Louise, ήταν κόρη ενός αξιωματικού από το Κάσσελ και ζούσε πολυτελώς μεταξύ Βερολίνου και του Παρισιού. Η οικογένεια μετακόμισε στο Μάλεντε της Β. Πρωσίας, όταν ο Γκόντφριντ ήταν τεσσάρων ετών.
Μετά τα σχολικά του χρόνια, πήγε στο Βερολίνο, το 1937, για να μελετήσει στην Κρατική Σχολή Μουσικής με τον Χίντεμιτ, ο οποίος, ωστόσο, είχε μόλις παραιτηθεί των καθηκόντων του σε ένδειξη διαμαρτυρίας προς τις ναζιστικές αρχές. Με μεσολάβηση του τενόρου Max Lorenz, άρχισε εργάζεται ως βοηθός πρόβας (répétiteur) στην Κρατική Όπερα του Βερολίνου (1938-43), [9] εκεί όπου το 1939, ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν έγινε Διευθυντής Ορχήστρας (Staatskapellmeister). Από το 1938 και μετά, ο Άινεμ είχε, επίσης, εργαστεί ως βοηθός του διευθυντή Heinz Tietjen στο περίφημο Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ. Το 1941 άρχισε να παίρνει μαθήματα αντίστιξης με τον Μπόρις Μπλάχερ (Boris Blacher). Εκείνη την εποχή έγραψε το πρώτο του έργο, Πριγκίπισσα Τουραντό (Prinzessin Turandot), μετά από υπόδειξη του Werner Egk. Το μπαλέτο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Όπερα της Δρέσδης (Semperoper) υπό την διεύθυνση του Karl Elmendorff στις αρχές του 1944, με απόλυτη επιτυχία. Προηγουμένως, τον Μάρτιο του 1943, ο Leo Borchard παρουσίασε για πρώτη φορά το Καπρίτσιο αρ.2 του Άινεμ, με την Φιλαρμονική του Βερολίνου. Διετέλεσε μέλος του ΔΣ και της καλλιτεχνικής επιτροπής του Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ, όπου εγκαταστάθηκε μετά τον Πόλεμο. [10]
Κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, στο Βερολίνο, ο Άινεμ βοήθησε να διασωθεί, αλλά και να συνεχίσει την επαγγελματική σταδιοδρομία του, ο νεαρός εβραίος μουσικός Konrad Latte. Τον προσέλαβε ως βοηθό πρόβας στο μπαλέτο Πριγκίπισσα Τουραντό και, αργότερα, βοηθώντας τον να βρει άλλη δουλειά. [11][12] Μέσω του Μπλάχερ, ο Άινεμ γνώρισε την σύζυγό του, Lianne von Bismarck, την οποία νυμφεύθηκε μετά τον πόλεμο το 1946. [13] Απέκτησαν έναν γιο, τον Κάσπαρ (γεννήθηκε το 1948), ο οποίος υπήρξε πρώην αυστριακός υπουργός. Το 1953, η οικογένεια επέστρεψε στη Βιέννη, αλλά η σύζυγός του πέθανε το 1962. Το 1966 ο Άινεμ νυμφεύθηκε την διάσημη Αυστριακή θεατρικη συγγραφέα και λιμπρετίστα Lotte Ingrisch. Πέθανε το 1996 στο χωριό Ομπερντύρνμπαχ (Oberdürnbach) της κοινότητας Μαισάου (Maissau), της Κάτω Αυστρίας.
Κυριότερα έργα
Όπερες
Danton’s Tod (Ο Θάνατος τού Δαντών, 1944-6)
Der Prozeß (Η Δίκη –κατά Κάφκα, 1953)
Der Zerrissene (Ο Διχασμένος, 1961-4)
Der Besuch der alten Dame (Η Επίσκεψη της Γηραιάς Κυρίας –κατά Ντύρενματ, 1971)
Kabale und Liebe (Ραδιουργία και Αγάπη –κατά Σίλερ, 1976)
Jesu Hochzeit (Ο Γάμος του Ιησού, 1980)
Luzifers Lächeln (Το Γέλιο του Λούσιφερ)
Διάφορα
Prinzessin Turandot (Πριγκίπισσα Τουραντό), μπαλέτο (1942-3)
Καπρίτσιο αρ. 2 (1943)
Ύμνος στον Γκαίτε, για μεσόφωνο, χορωδία και ορχήστρα (1949)
Κοντσέρτο για πιάνο (1955)
Μπαλάντα (1957)
Μέδουσα, μπαλέτο (1957)
Συμφωνία της Φιλαδέλφειας (1961)
Κοντσέρτο για βιολί (1966)
An die Nachgeborenen (Στους Επιγενόμενους), για μέτζο σοπράνο, βαρύτονο, χορωδία και ορχήστρα (1975) (από ένα ποίημα του Μπρεχτ).
Μουσικολογικά στοιχεία
Τα πρώτα έργα τού Άινεμ έχουν κατεύθυνση προς την πολυρρυθμία και την πολυτονικότητα και φαίνεται να είναι επηρεασμένα από την μουσική του Στραβίνσκι. Ωστόσο, μετά το 1954, περίπου, τα έργα του προσεγγίζουν την τονικότητα και δίνεται μεγάλη σημασία στα ηχοχρώματα της ορχήστρας. Παρά ταύτα παραμένει η χρήση αντιστικτικών δομών γαι την απεικόνιση δραματικών ή άλλων ψυχολογικών καταστάσεων. Αυτά φαίνεται να είναι αποτέλεσμα της παραμονής του συνθέτη στο Ζάλτσμπουργκ και της εξοικείωσής του με το έργο τού Μότσαρτ. Περίεργο είναι ότι, παρόλο που, ως δάσκαλος, δεν επέβαλε τις ιδέες του στους μαθητές του, οι νεώτεροί του τον θεωρούν συντηρητικό συνθέτη. [14]
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14789337x. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Gottfried-von-Einem. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
SNAC. w67m09cv. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014.
Λεωτσάκος, 5:43
http://www.boosey.com/pages/cr/composer/composer_main.asp?composerid=2721&ttype=BIOGRAPHY&ttitle=Biography
Grove
Λεωτσάκος, 5:43
Λεωτσάκος, 5:43
http://db.yadvashem.org/righteous/family.html?language=en&itemId=4065945
http://www.nytimes.com/library/magazine/home/20000213mag-schneider2.html
http://www.gottfried-von-einem.at/
Λεωτσάκος, 5:43
Πηγές
«Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
Γ. Λεωτσάκος σε Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, εκδ. 1981, 1996 (ΠΛΜ)
Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
Slonimsky, Nicolas - Baker's Biographical Dictionary of Musicians, 7th ed. 1984. New York, NY: Schirmer Books. ISBN 0-02-870270-0.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
