Μπερνάρδο Ουσάυ

Ο Μπερνάρδο Αλμπέρτο Ουσάυ (Bernardo Alberto Houssay, 10 Απριλίου 1887 – 21 Σεπτεμβρίου 1971) ήταν Αργεντινός ιατρός, φυσιολόγος και ενδοκρινολόγος, ο οποίος τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1947 για την ανακάλυψη του ρόλου των ορμονών της υποφύσεως στη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος (γλυκόζης) στα ζώα. Υπήρξε έτσι ο πρώτος Αργεντινός, αλλά και γενικότερα Νοτιοαμερικανός, που πήρε Βραβείο Νόμπελ σε κάποια επιστήμη. Μοιράσθηκε το Βραβείο με τους Καρλ Φέρντιναντ Κόρι και Γκέρτυ Κόρι, οι οποίοι ερεύνησαν τον ρόλο της γλυκόζης στον μεταβολισμό των υδατανθράκων.[1][2][3][4]

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Μπερνάρδο Αλμπέρτο Ουσάυ γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες και ήταν τέκνο μεταναστών από τη Γαλλία, των Αλμπέρ και Κλάρα Houssay. Παιδί με πρόωρη διανοητική ανάπτυξη, ο Μπερνάρδο έγινε δεκτός στο Τμήμα Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες σε ηλικία 14 ετών, και στη συνέχεια στην Ιατρική Σχολή του ίδιου ιδρύματος από το 1904 μέχρι το 1910. Στο τρίτο έτος των σπουδών της Ιατρικής, ο Ουσάυ ανέλαβε μία θέση ως βοηθός έρευνας και διδασκαλίας στην έδρα της φυσιολογίας.

Μετά την αποφοίτησή του, εκπόνησε και παρουσίασε μέσα σε ένα έτος τη διδακτορική διατριβή του επί των φυσιολογικών δράσεων ιστών της υποφύσεως, που εκδόθηκε το 1911. Το ίδιο θέμα θα τον απασχολούσε για την υπόλοιπη επιστημονική του σταδιοδρομία. Από το 1908 ήταν ήδη βοηθός λέκτορα στην Ιατρική Σχολή και αμέσως μετά το διδακτορικό του έγινε καθηγητής της φυσιολογίας στην Κτηνιατρική Σχολή. Ταυτόχρονα, άρχισε να ασκεί την ιατρική, τόσο ιδιωτικά, όσο και ως βοηθός ιατρός στο δημοτικό νοσοκομείο του Μπουένος Άιρες. Το 1913 διορίσθηκε ιατρός Α΄ στο Νοσοκομείο Αλβεάρ και το 1915 επικεφαλής του Τομέα Πειραματικής Παθολογίας στα Εθνικά Εργαστήρια Δημόσιας Υγείας στο Μπουένος Άιρες.

Το 1919 ο Ουσάυ διορίσθηκε στην έδρα της φυσιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες και, μέχρι το 1943, την είχε μεταμορφώσει σε ένα υψηλού κύρους ερευνητικό κέντρο στο πεδίο της πειραματικής φυσιολογίας και ιατρικής. Εκείνη τη χρονιά ωστόσο η στρατιωτική δικτατορία τον απέλυσε από τις πανεπιστημιακές του θέσεις εξαιτίας των φιλελεύθερων πολιτικών ιδεών του. Τότε ο Ουσάυ επαναδραστηριοποίησε τους συνεργάτες του και τις έρευνές του σε ένα ιδιωτικώς χρηματοδοτούμενο «Ινστιτούτο Βιολογίας και Πειραματικής Ιατρικής» (Instituto de Biología y Medicina Experimental), το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα, συνδεδεμένο πλέον με το Πανεπιστήμιο. Αυτή η κατάσταση επεκτάθηκε και επί Περόν, μέχρι το 1955, όταν ο Περόν έχασε την εξουσία και ο Ουσάυ αποκαταστάθηκε στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες, όπου παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του, σε ηλικία 84 ετών. Από το 1957 ήταν επίσης επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Επιστημονικών και Τεχνικών Ερευνών.
Το έργο του

Ο Ουσάυ ερεύνησε σε πολλά πεδία της φυσιολογίας, σχετικά με το νευρικό, το πεπτικό, το αναπνευστικό και το κυκλοφορικό σύστημα, αλλά η κυριότερη συνεισφορά του, που αναγνωρίσθηκε και με το Βραβείο Νόμπελ, ήταν στην πειραματική διερεύνηση του ρόλου του πρόσθιου λοβού της υποφύσεως (αδενοϋπόφυση) στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, ιδιαίτερα στον σακχαρώδη διαβήτη. Ο Ουσάυ απέδειξε κατά τη δεκαετία 1930-1939 τη διαβητογόνο δράση των εκκριμμάτων της αδενοϋποφύσεως και τη μείωση του σακχάρου στο αίμα μετά από αφαίρεσή της. Αυτές οι ανακαλύψεις παρακίνησαν τη μελέτη των ορμονικών αναδραστικών μηχανισμών ελέγχου, που βρίσκονται στο επίκεντρο όλων των πλευρών της σύγχρονης ενδοκρινολογίας.

Οι μαθητές του Ουσάυ άσκησαν αργότερα και οι ίδιοι σημαντική επίδραση στην επιστήμη, καθώς εξαπλώθηκαν σε άλλες χώρες, με εξέχοντες περιπτώσεις τον Εδουάρδο Μπράουν-Μενέντες και τον Μιγκέλ Ρολάντο Κοβιάν (ο οποίος έγινε ο «πατέρας» της βραζιλιάνικης νευροφυσιολογίας ως πρόεδρος του Τμήματος Φυσιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σάο Πάουλο). Μαζί τους ο Ουσάυ συνέγραψε το σύγγραμμα ανθρώπινης φυσιολογίας με τη μεγαλύτερη επίδραση στη Λατινική Αμερική, που χρησιμοποιήθηκε σε όλες σχεδόν τις ιατρικές σχολές της ηπείρου. Συνολικά, ο Ουσάυ δημοσίευσε περισσότερες από 600 επιστημονικές εργασίες και αρκετά εξειδικευμένα βιβλία. Εκτός από το Νόμπελ, τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις και βραβεία από 19 διαφορετικά πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων αυτά του Κέμπριτζ, της Οξφόρδης, των Παρισίων και Χάρβαρντ, καθώς και με το Μετάλλιο Ντέιλ της Εταιρείας Ενδοκρινολογίας του Λονδίνου το 1960.

Ο Ουσάυ υπήρξε επίσης ιδιαίτερα δραστήριος ως επιστημονικός ηγέτης και προαγωγός της επιστημονικής έρευνας και της ιατρικής εκπαιδεύσεως, τόσο στην Αργεντινή, όσο και γενικότερα στη Λατινική Αμερική.
Ονομάσθηκαν προς τιμή του

Το «φαινόμενο Ουσάυ»: η αυθόρμητη υποχώρηση του διαβήτη μετά από καταστροφή ή αφαίρεση της υποφύσεως. Παρόμοιο:
Το «σύνδρομο Ουσάυ»: η βελτίωση του διαβήτη σε περίπτωση ασθένειας που επηρεάζει την υπόφυση.
Το πειραματόζωο από το οποίο έχουν αφαιρεθεί το πάγκρεας και η υπόφυση αποκαλείται και «ζώο του Οσάυ» (Hossay animal, παρά την παραφθορά, πρόκειται για τον ίδιο επιστήμονα)
Ο αστεροειδής 2550 Ουσάυ (Houssay), που ανακαλύφθηκε 5 χρόνια μετά τον θάνατό του.
Ο κρατήρας Ουσάυ στη βόρεια πολική περιοχή της Σελήνης.

Παραπομπές

«The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1947 Carl Cori, Gerty Cori, Bernardo Houssay». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 8 July 2010.
doi:10.1098/rsbm.1974.0011
doi:10.1210/endo-129-2-577

PMID 4882480 (PubMed)
Citation will be completed automatically in a few minutes. Jump the queue or expand by hand

Εργασίες του και βιβλιογραφία

Functions of the Pituitary Gland, Βοστώνη 1936
«The Hypophysis and Secretion of Insulin» Journal of Experimental Medicine, τόμος 75, σσ. 547-566 (Νέα Υόρκη 1942)
Escritos y Discursos, Μπουένος Άιρες 1942
«Ο ρόλος της υποφύσεως στον μεταβολισμό των υδατανθράκων και στον διαβήτη, η διάλεξη Nobel το 1947
Fisiologia Humana, Μπουένος Άιρες 1950
Επίσημος ιστοτόπος για τη ζωή και το έργο του (στα ισπανικά)
Bernardo Alberto Houssay «από ποιον ονομάστηκε» στην ιατρική
Βιογραφία στο ίδρυμα Nobel