Η Τεμπέσα (αραβικά: تبسة Τιμπίσα, Τμπέσα ή Τιμπέστι), η Θεβέστη της κλασικής αρχαιότητας, είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας της Αλγερίας, 20 χλμ. δυτικά των συνόρων με την Τυνησία. Υπάρχει ορυχείο φωσφορικών αλάτων κοντά και η πόλη είναι γνωστή για τα παραδοσιακά αλγερινά χαλιά της. Σύμφωνα με την απογραφή του 2008 ο πληθυσμός της πόλης ανέρχεται σε 194.461 κατοίκους.[2]
Ονομασία
Η Τεμπέσα, ή Tébessa στα γαλλικά, ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες ως Θεβέστη ή Εκατομπύλη. Η ονομασία αυτή λατινοποιήθηκε ως Theveste.[3]
Ιστορικά στοιχεία
Στην αρχαιότητα, η Θεβέστη αποτελούσε τμήμα της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας.[4]
Μετά την ίδρυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η 3η Αυγούστεια Λεγεώνα είχε τη βάση της στη Θεβέστη προτού μεταφερθεί στη Λαμπέσις.[5] Η Θαβέστη έγινε αργότερα ρωμαϊκή αποικία, πιθανώς υπό τον Τραϊανό στις αρχές του 2ου αιώνα. Την εποχή του Τραϊανού, ήταν μια ακμάζουσα πόλη με περίπου 30.000 κατοίκους. Πολλά από τα ερείπια που σώζονται στη σημερινή Τεμπέσα διαθέτουν πληθώρα αρχαίων μνημείων, ανάμεσα στα οποία είναι η θριαμβική αψίδα του Καρακάλλα, ένας ρωμαϊκός ναός και μία χριστιανική βασιλική του 4ου αιώνα.
Υπάρχουν αναφορές για ένα συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή από τους Δονατιστές.[6] Μεταξύ των αγίων που κατάγονται από την περιοχή ήταν ο επίσκοπος της Θαβέστης Λούκιος, ο οποίος συνέβαλε στην τέλεση του Συμβουλίου της Καρχηδόνας το 256 και πέθανε ως μάρτυρας δύο χρόνια αργότερα, ο Μαξιμιλιανός, ο οποίος μαρτύρησε στις 12 Μαρτίου 295, και ο Κρισπίνα, ο οποίος μαρτύρησε στις 5 Δεκεμβρίου 304. Κάποιοι από τους άλλους επισκόπους της είναι οι οποίοι είναι γνωστοί είναι ο Ρωμύλος το 349, ο Ούρβικος το 411, ο Φέλιξ ο οποίος εξορίστηκε από τους Βανδάλους το 484 και ο Παλλάδιος που αναφέρεται σε μια επιγραφή.
Κατά τον 4ο και 5ο αιώνα, η Θεβέστη ήταν εστία του Μανιχαϊσμού. Τον Ιούνιο του 1918, ένας λατινικός κώδικας 26 φύλλων που γράφτηκαν από τους Μανιχαίους ανακαλύφθηκε σε μια σπηλιά κοντά στην πόλη. Ένα μήνα αργότερα, ο Ανρί Ομόντ βρήκε τα υπόλοιπα 13 αρχικά φύλλα του. Το όλο βιβλίο είναι πλέον γνωστό ως κώδικας της Τεμπέσα και διατηρείται στην Κολωνία. Έχει εκδοθεί από τον Μάρκους Στάιν.[7]
Η Θεβέστη ξαναχτίστηκε από τον πατρίκιο Σολομώντα στην αρχή της βασιλείας του Ιουστινιανού Α´. Ο Σολομών δημιούργησε τον δικό του τάφο στη Θεβέστη, ο οποίος διατηρείται μέχρι σήμερα.[8]
Τον 7ο αιώνα, η μουσουλμανική εισβολή περιόρισε τη σημασία της Θεβέστης, αλλά δεν την κατέστρεψε εντελώς. Τον 11ο αιώνα, οι Μπανού Χιλάλ, μια αραβική φυλή που ζούσε αρχικά μεταξύ του Νείλου και της Ερυθράς Θάλασσας, εγκαταστάθηκε στην Τριπολιτανία, την Τυνησία και την Κωνσταντίνη (την περιοχή γύρω από την Κωνσταντίνη και την Τεμπέσα).
Κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία εγκατέστησε μικρή φρουρά Γενιτσάρων στην Τεμπέσα.[9]
Το 1851, η πόλη καταλήφθηκε από τους Γάλλους. Έγινε πρωτεύουσα του ομώνυμου καντονίου, που τότε ήταν διαμέρισμα του νομού Κωνσταντίνης στην Αλγερία. Αργότερα, το διαμέρισμα μεταφέρθηκε στον νομό του Μπον. Μετά την ανεξαρτησία της Αλγερίας, έγινε η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας.
Κλίμα
Κλίμα στην Τεμπέσα
Η Τεμπέσα έχει ημίξηρο κλίμα (Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν BSk), με ζεστά, αρκετά ξηρά καλοκαίρια και ήπιους, σχετικά βροχερούς χειμώνες.
| Κλιματικά δεδομένα Τεμπέσα | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μαρ | Απρ | Μαι | Ιουν | Ιουλ | Αυγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Έτος |
| Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) | 24.0 | 30.1 | 32.0 | 32.4 | 40.6 | 41.3 | 42.5 | 43.0 | 40.0 | 37.3 | 31.0 | 27.0 | 43 |
| Μέση Μέγιστη °C (°F) | 11.7 | 13.5 | 15.7 | 19.2 | 24.6 | 30.7 | 34.2 | 33.3 | 28.6 | 22.6 | 16.5 | 12.9 | 21.96 |
| Μέση Μηνιαία °C (°F) | 6.4 | 7.7 | 9.5 | 12.6 | 17.4 | 22.5 | 25.4 | 24.9 | 21.2 | 16.1 | 10.7 | 7.5 | 15.16 |
| Μέση Ελάχιστη °C (°F) | 1.1 | 1.9 | 3.4 | 5.9 | 10.0 | 14.2 | 16.5 | 16.4 | 13.7 | 9.5 | 4.8 | 2.0 | 8.28 |
| Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) | −8 | −6.6 | −6 | −4 | 0.0 | 3.0 | 8.9 | 8.0 | 2.0 | −1 | −3.4 | −11 | −11 |
| Κατακρημνίσεις mm (ίντσες) | 27,1 | 30,3 | 44,8 | 30,6 | 36,5 | 31,2 | 11,3 | 25,1 | 29,4 | 23,6 | 29 | 23,6 | 342.5 |
| % υγρασίας | 75.1 | 70.8 | 65.0 | 64.1 | 58.7 | 49.6 | 43.9 | 48.3 | 61.6 | 64.9 | 72.2 | 74.7 | 62,41 |
| Πηγή #1: NOAA (1970–1990)[10] | |||||||||||||
| Πηγή #2: climatebase.ru (ακραίες τιμές, υγρασία)[11] | |||||||||||||
Μεταφορές
Η Τεμπέσα συνδέεται οδικώς και σιδηροδρομικώς με τα άλλα τμήματα της Αλγερίας και της Τυνησίας. Το αεροδρόμιο της Τεμπέσα εξυπηρετεί τις αεροπορικές μεταφορές.
Πηγές
Παραπομπές
«Tébessa (Algeria): Communes & Settlements - Population Statistics, Charts and Map». Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2020.
«Tébessa (Algeria): Communes & Settlements - Population Statistics, Charts and Map». www.citypopulation.de. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2019.
«TM Places - Theveste». www.trismegistos.org. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2019.
Reid, James (1913). The Municipalities of the Roman Empire. Cambridge: CUP Archive. σελ. 276-280.
Graham, Alexander (1971). Roman Africa. Freeport, N.Y.: Books for Libraries Press. σελ. 41. ISBN 9780836988079.
Frend, W. H. C. (2002). Orthodoxy, Paganism, and Dissent in the Early Christian Centuries. Hampshire: Ashgate/Variorum. σελ. 277. ISBN 9780860788942.
Quispel, Gilles (2008). Gnostica, Judaica, Catholica: Collected Essays of Gilles Quispel. Leiden: BRILL. σελ. 77. ISBN 9789004139459.
A handbook for travellers in Algeria. London: John Murray. 1874. σελ. 177.
«Tébessa | Algeria». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2019.
«Climate Normals for Tebessa». Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2019.
«Tebessa, Algeria». Climatebase.ru. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2019.
Βιβλιογραφία
Stein (M.) (επιμ.) Manichaica Latina 3.1. Codex Thevestinus (Papyrologica Coloniensia τόμ. 27/3.1.) Paderborn, Munich, Vienna and Zurich: Ferdinand Schöningh, 2004, σσ. xx + 328.
Stein (M.) (επιμ.) Manichaica Latina 3.2. Codex Thevestinus (Papyrologica Coloniensia τόμ. 27/3.2.) Paderborn, Munich, Vienna and Zurich: Ferdinand Schöningh, 2006, σσ. vi + 81, ills
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Herbermann, Charles, ed. (1913). "Theveste". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton.
Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Tebessa» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press
|
Χώρες της Αφρικής Αγκόλα | Αίγυπτος | Αιθιοπία | Ακτή Ελεφαντοστού | Αλγερία | Γκάμπια | Γκαμπόν | Γκάνα | Γουινέα | Γουινέα-Μπισσάου | Δυτική Σαχάρα1 | Ερυθραία | Ζάμπια | Ζιμπάμπουε | Ισημερινή Γουινέα | Καμερούν | Κεντροαφρικανική Δημοκρατία | Κένυα | Κομόρες | Δημοκρατία του Κονγκό | Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό | Λεσότο | Λιβερία | Λιβύη | Μαδαγασκάρη | Μαλάουι | Μάλι | Μαρόκο | Μαυρίκιος | Μαυριτανία | Μοζαμβίκη | Μπενίν | Μποτσουάνα | Μπουρκίνα Φάσο | Μπουρούντι | Ναμίμπια | Νίγηρας | Νιγηρία | Νότια Αφρική | Ουγκάντα | Πράσινο Ακρωτήριο | Ρουάντα | Σάο Τομέ και Πρίνσιπε | Σενεγάλη | Σεϋχέλλες | Σιέρρα Λεόνε | Σομαλία | Σουαζιλάνδη | Σουδάν | Τανζανία | Τζιμπουτί | Τόγκο | Τσαντ | Τυνησία 1.Αναγνωρίζεται από 46 χώρες Εξαρτημένα Εδάφη Νήσος Αγίας Ελένης | Θεούτα | Κανάριες Νήσοι | Μαγιότ | Μελίγια | Πουντλάνδη | Ρεϊνιόν | Σοκότρα | Σομαλιλάνδη |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
