.
Πήτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος (Pieter Bruegel the Elder )
Ο Πίτερ Μπρίγκελ ή Μπρέγκελ ο πρεσβύτερος (φλαμανδικά: Pieter Bruegel de Oude) [ˈpitəɾ ˈbɾøːɣəl], Μπρέντα, μεταξύ 1526 και 1530 - Βρυξέλλες, 9 Σεπτεμβρίου 1569 ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, σχεδιαστής και χαράκτης γνωστός για τα τοπία του και τις αγροτικές σκηνές. Από το 1559 εξέπεσε το «h» από το όνομά του και άρχισε να υπογράφει τους πίνακές του ως Bruegel, γι αυτό τον συναντάμε στην ελληνική βιβλιογραφία και ως Μπρέχελ.
The Wine of Saint Martin's Day
The Dulle Griet ( The great Grete), Mad Meg
Landscape with the Fall of Icarus
Landscape with gallows (dance under the gallows )
Landscape And Temptation of St. Anthony
The Peasant and the Nest Robber
Dispute Between Carnival and Lent
The Gloomy Day ( February or March )
The grain harvest month ( August)
Return of the Herd ( October or November )
Cycle of the month pictures scene: Hunters in the Snow ( January )
Christ and the Woman Taken in Adultery
The Wine of Saint Martin's Day
Drawings
» Elck (Everyone) and Nemo Nobody "
" Big fish eat the little ones "
Castle with round towers , behind a river
The painter and art connoisseur
The painter and art connoisseur
Village landscape with peasant family
Village landscape with peasant family
Village landscape with church in foreground
Three farmers and the sketch of a hat
Rocky landscape with castle and riders
Rocky area with castle and river valley
Rocky landscape with narrow path
Figure studies , left: cripple , right: Soldier
River valley with mountain in background
Landscape with castle ruins and rock arch
Landscape with river and mountains
Landscape with river valley and mountains
Landscape with a monastery at the foot of a mountain
Back figure of a peasant woman with basket
Background figure with big hat
Seated farmer and farmer's wife standing with basket
Sitting Peasant, a basket holding
Drawing for " the Four Seasons " : Spring
Drawing for " the Four Seasons " : Summer
Drawing for " Last successes " : The Last Judgement
Drawing for " Last successes " : avarice ( Avaritia )
Drawing for " Last successes " : Pride ( Superbia )
Drawing for " Last successes " : Envy ( Invidia )
Drawing for " Last successes " : inertia ( Desidia , acedia )
Drawing for " Last successes " : unchastity ( Luxuria )
Drawing for " Last successes " : intemperance ( Gula )
Drawing for " Last successes " : Anger ( Ira )
Drawing on "virtue Series " : Christ in Limbo
Drawing on "virtue Series " : Justice ( Justitia )
Drawing on "virtue Series " : Faith (Fides )
Drawing on "virtue Series " : Hope ( Spes )
Drawing on "virtue Series " : Wisdom ( Prudence )
Drawing on "virtue Series " : love (Caritas )
Drawing on "virtue Series " : Temperance ( Temperance )
Drawing on "virtue Series " : starch ( Fortitude )
Two farmers , profile and Back figure
Two wood chipper , back figures
Two sitting female farmers , back view
Illustrations
The Parable of the Good Shepherd
The battle of the piggy banks with the money doses
Elck (Everyone) and Nemo (No one )
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the "little landscapes "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the " marine ships "
Series of the "pilgrimage of epileptics "
Series of the "pilgrimage of epileptics "
Series of the "pilgrimage of epileptics "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve Proverbs "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
Series of the "Twelve large landscapes "
St. James the Elder and Hermogenes
Landscape with the Fall of Icarus
Landscape with Psyche and Mercury
Ice Skating at St. George before the gates of Antwerp
Ο Πίτερ Μπρίγκελ ή Μπρέγκελ ο πρεσβύτερος (φλαμανδικά: Pieter Bruegel de Oude) [ˈpitəɾ ˈbɾøːɣəl], Μπρέντα, μεταξύ 1526 και 1530 - Βρυξέλλες, 9 Σεπτεμβρίου 1569 ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, σχεδιαστής και χαράκτης γνωστός για τα τοπία του και τις αγροτικές σκηνές. Από το 1559 εξέπεσε το «h» από το όνομά του και άρχισε να υπογράφει τους πίνακές του ως Bruegel, γι αυτό τον συναντάμε στην ελληνική βιβλιογραφία και ως Μπρέχελ.
Ιδιαίτερη μνεία
«Πέρα από την καλλιτεχνική δεινότητα, τους χρωματισμούς και τη σύνθεση o Μπρίγκελ εκπλήσσει με την μη ενασχόλησή του με θρησκευτικά θέματα, όπως έκαναν όλοι οι ζωγράφοι της εποχής του και θεωρείται κατ' εξοχήν ζωγράφος της αλληγορίας και της ηθογραφίας» [εκκρεμεί παραπομπή]
Ζωγραφική παραγωγή και καλλιτεχνική δραστηριότητα
"Charon crossing the River Styx", Patinir Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη
Ο Μπρίγκελ αποκτά την τεχνική του κατάρτιση στην Αμβέρσα το 1551· δώδεκα περίπου χρόνια ζωγραφικής παραγωγής και είκοσι μόλις χρόνια καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Μετά τα πρώτα μαθήματά του στην Αμβέρσα ξεκινά ένα μακρύ ταξίδι διασχίζοντας ολόκληρη σχεδόν τη Γαλλία για να καταλήξει στην Ιταλία. Επιστρέφοντας από εκεί φέρνει μαζί του ορισμένα θαυμάσια σχεδιασμένα τοπία τα οποία είναι πιστά στην πανοραμική θεώρηση του Γιοάχιμ Πατινίρ (Joachim Patinir) 1480- 1524 γνωστά ενυπόγραφα έργα του οποίου βρίσκονται στην Αμβέρσα (Η φυγή στην Αίγυπτο) και στη Βιέννη Η βάπτιση του Χριστού. Οι γιοί του Γιαν και Πίτερ ο νεότερος ήταν επίσης ζωγράφοι.
Χειμωνιάτικο τοπίο,(Συλλογή Ντελιπόρτ, Βρυξέλλες 1565
Έργα
Υπάρχουν σήμερα 45 έργα ζωγραφικής του από τα οποία το ένα τρίτο βρίσκεται στο Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης (Kunsthistorisches Museum) στη Βιέννη. Τα υπόλοιπα σε ιδιωτικές συλλογές και σε παγκοσμίου φήμης Μουσεία κυρίως της Ευρώπης, αλλά και της Αμερικής, όπως: η συγκομιδή του καλαμποκιού (Corn Harvest) στο μητροπολιτική μουσείο της Νέας Υόρκης, ο γαμήλιος χορός στο Institute of Arts του Ντητρόιτ, η σφαγή των νηπίων στο Λονδίνο (Royal collection), η λατρεία του Χριστού στην Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου, η παραβολή του τυφλού και ο θρίαμβος του θανάτου στο Μουσείο Πράδο της Μαδρίτης, η γριά κυρία στην Alte Pinakothek στο Μόναχο, η φυγή στην Αίγυπτο στο Ινστιτούτο Τέχνης Κουρτώ του Λονδίνου, Μισάνθρωπος στη Νάπολι κ.α.
Θεματογραφία
Κυνηγοί στο χιόνι 1565, λάδι σε ξύλο, Μουσείο Ιστορίας της τέχνης - Βιἐννη
Η Θεματογραφία του Μπρίγκελ εκπλήσσει: τα ελάχιστα θρησκευτικά θέματα έχουν μάλλον δευτερεύουσα σημασία στο έργο του, ενώ στις λαϊκές σκηνές το τοπίο καταλαμβάνει συχνά το πρώτο επίπεδο. Αναρωτιέται κανείς αν θα πρέπει να αρκεστεί στην κυριολεκτική ερμηνεία των έργων αυτών ή να αναζητήσει κάποια αλληγορική πρόθεση. Για ορισμένα από αυτά, όπως είναι η Παραβολή των τυφλών (Νεάπολη, Εθνικό Μουσείο) και η Γη της επαγγελίας (Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη) οι ηθικοί στόχοι είναι προφανείς.
Ο Μπρίγκελ φιλοτέχνησε έξι πίνακες για τους μήνες, αλλά ίσως σκόπευε να εκτελέσει δώδεκα.
Οι «Κυνηγοί στο χιόνι» αναφέρονται μάλλον στον Δεκέμβριο. Σε ανάλογη μινιατούρα του Γκριμάνι συμβολίζεται ο Δεκέμβρης με το ίδιο μοτίβο του σφαγμένου αγριογούρουνου, που διακρίνεται στο αριστερό άκρο του πίνακα του Μπρίγκελ.
« Ο καλλιτέχνης έχει αποδώσει αριστοτεχνικά την ατμόσφαιρα του κρύου και της σιωπής που πλανιέται πάνω στο χιονισμένο τοπίο. Στο βάθος, τα βουνά του Νότου είναι δοσμένα με μά αίσθηση της φύσης που δεν θα τη συναντήσουμε στο έργο του Πατινίρ. Το λευκό του χιονιού, το πράσινο του ουρανού κι ο πάγος συνταιριάζονται θαυμάσια.»[εκκρεμεί παραπομπή]
Γάμος χωρικών (1568), Ελαιογραφία σε σανίδι βελανιδιάς·1,14 Χ 1,63μ. Αναγράφεται στον κατάλογο του 1659 της συλλογής του Λεοπόλδου Γουλιέλμου
«Στο χωριάτικο γάμο» οι καλεσμένοι κάθονται σ΄ένα μακρύ τραπέζι που ο ζωγράφος το βλέπει από τα πλάγια· ο ίδιος ο Μπρέγκελ προφανώς απεικονίζεται στην άκρη του τραπεζιού στα δεξιά με το σπαθί.Όλη η σκηνή περιστρέφεται γύρω από τη νύφη που κάθεται κάτω από ένα χάρτινο στέμμα σε μια κωμικά σοβαρή πόζα. Λίγο πιο μακρυά στην καρέκλα με την ψηλή πλάτη βρίσκεται ο συμβολαιογράφος που φοράει μπερέ και ζακέτα με γούνινο φινίρισμα, η παρουσία του οποίου είναι απαραίτητη για τη σύνταξη του γαμήλιου συμβολαίου.
«Τα δεμάτια που είναι στερεωμένα στο τοίχο αποτελούν σύμβολα γονιμότητας και υποδηλώνουν, ότι η καλύτερη περίοδος για γάμο είναι μετά τη σοδειά. Ο μικρός που κάθεται στο πάτωμα και γλείφει τη γαβάθα φοράει σκούφο με φτερό παγωνιού. Το παγώνι είναι σύμβολο αθανασίας, επομένως το παιδί ενσαρκώνει μια ευχή για την αιώνια αγάπη των νιόπαντρων.» [εκκρεμεί παραπομπή]
Όλοι συμμετέχουν στη γιορτή: οι δυο μουσικοί που παίζουν άσκαυλο, ο άνδρας που γεμίζει μπίρα τις κανάτες, οι περίεργοι που συνωστίζονται στην είσοδο της σιταποθήκης.
Παροιμίες των Κάτω Χωρών 1559, περισσότερες από 100 παροιμίες μέσα σ' ένα πίνακα
Ο Πύργος της Βαβέλ 1563 ελαιογραφία σε ξύλο - Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννη (Kunsthistorisches Museum Vienna)[1]
Ο τεράστιος όγκος του κτιρίου φαίνεται να συνθλίβει την πόλη αλλά ταυτόχρονα μεταδίδει ένα αίσθημα ανασφάλειας με την εντύπωση του αβέβαιου και του απραγματοποίητου. Στο προσχέδιο του πύργου εμπνευσμένου από τα ερείπια του ρωμαϊκού Κολοσσαίου φαίνεται καθαρά τον ενδιαφέρον του ζωγράφου για την τεχνική των κτιρίων.
«Ο καλλιτέχνης συνέλαβε το θέμα σαν αλληγορία της ανθρώπινης αλαζονείας και αδυναμίας. Ο Μπρίγκελ συγχωνεύει τις πιο μικρές λεπτομέρειες μέσα στην απεραντοσύνη του οράματος. Η διαύγεια με την οποία αποδίδονται και τα πιο μακρινά σημεία στα βάθη του τοπίου δημιουργεί στον θεατή ένα αίσθημα δέους» [εκκρεμεί παραπομπή]
Στον τάφο του ανήγειρε αργότερα ο γιος του Γιαν ένα επιτάφιο μνημείο διακοσμημένο με το συμβολικό πίνακα του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς« Ο Κύριος δίνει τα κλειδιά στον Άγιο Πέτρο»[2]
Κατάλογος έργων
βλ. και λήμμα Κατάλογος έργων του Πίτερ Μπρίγκελ του πρεσβύτερου
Τοπίο με την πτώση του Ικάρου [1], Βρυξέλλες, Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών του Βελγίου
Η προσκύνηση των Μάγων [2], 1564, Βρυξέλλες, Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών του Βελγίου
Η πτώση των επαναστατημένων αγγέλων [3], 1562, Βρυξέλλες, Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών του Βελγίου
Απογραφή στην Βηθλεέμ [4], Βρυξέλλες, Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών του Βελγίου
Το κρασί της μέρας του Αγίου Μαρτίνου [5], Βρυξέλλες, Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών του Βελγίου
Dulle Griet (Η μανιασμένη Ρίτα) [6], 1562, Αμβέρσα, Museum Mayer van den Bergh
Η μεταστροφή του Αγίου Παύλου [7], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Ο θάνατος του Σαούλ [8], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Πορεία προς τον Γολγοθά [9], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Οι κυνηγοί στο χιόνι [10] (από τον Κύκλο των εποχών) , Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Η σκοτεινή μέρα [11] (από τον Κύκλο των εποχών), Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Ο γυρισμός του κοπαδιού [12] (από τον Κύκλο των εποχών) , Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Η μάχη μεταξύ Καρναβαλιού και Σαρακοστής [13], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Παιδικά Παιχνίδια [14], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Ο πύργος της Βαβέλ [15], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Χωριάτικος γάμος [16], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Χωριάτικος χορός [17], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Ο κλέφτης των φωλιών [18], Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
Χειμωνιάτικο τοπίο με παγίδα για πουλιά, [19] Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης (αντίγραφα σε πολλά μουσεία)
Η χώρα της ανεμελιάς, [20] 1566, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη
Γριά γυναίκα [21] , 1563, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη
Παροιμίες των Κάτω Χωρών [22], Πινακοθήκη του Βερολίνου
Δυο πίθηκοι [23], Πινακοθήκη του Βερολίνου
Χωριάτικος γάμος, Φλωρεντία, Ουφίτσι
Ο μισάνθρωπος [24], Νάπολη, Εθνικό Μουσείο Καποντιμόντε
Τυφλός που οδηγεί τυφλούς [25], Νάπολη, Εθνικό Μουσείο Καποντιμόντε
Ο θρίαμβος του θανάτου, [26] περ.1562, Μαδρίτη, Μουσείο ντελ Πράδο
Οι ζητιάνοι, 1568 [27], Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου
Η προσκύνηση των Μάγων [28], Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου
Οι θεριστές (Ιούλιος) [29], (από τον Κύκλο των εποχών), Πράγα, Μέγαρο Λόμπκοβιτς
Συγκομιδή (Αύγουστος) [30], (από τον Κύκλο των εποχών), Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Νέα Υόρκη)
Δείτε επίσης
Κατάλογος Φλαμανδών ζωγράφων
Ολλανδικές Παροιμίες
Παραπομπές
«Google Art Project».
ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ, Τόμος 7, σ 90
Πηγές
Encyclopædia Britannica (ενδέκατη ed.). Πανεπιστημιακός Τύπος του Καίμπριτζ.
Arnoldo Mondadori Editore- CEAM - Milano 1969- Kunsthistorisches Museum p. 107-121
Ιστορία της Τέχνης- Larousse - Τόμος 3, σελ. 102-103 1990
Gallery Brugel
Έργα του Πίτερ Μπρίγκελ του πρεσβύτερου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
