Handley Page Hampden

 

 

.

Το Handley Page HP.52 Hampden ήταν δικινητήριο μέσο βομβαρδιστικό των αρχών του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αποτέλεσε μαζί με τα Armstrong Whitworth Whitley και Vickers Wellington τον κορμό της δύναμης μέσων βομβαρδιστικών της RAF στις αρχές της σύρραξης. Τα Hampden συμμετείχαν στον πρώτο νυχτερινό βομβαρδισμό του Βερολίνου καθώς και στον πρώτο βομβαρδισμό της Κολωνίας με χίλια βομβαρδιστικά. Το Hampden ήταν γνωστό με το παρατσούκλι "ιπτάμενη βαλίτσα" εξ αιτίας των πολύ άβολων συνθηκών για το πλήρωμα.[1] Παρόλο που σχεδιάστηκε λίγα χρόνια πριν το ξέσπασμα του πολέμου αποδείχθηκε παρωχημένο τεχνολογικά. Επιχειρούσε κυρίως τη νύχτα και αποσύρθηκε από όλες τις μονάδες πρώτης γραμμής της Διοίκησης Βομβαρδισμού της RAF μέχρι τα τέλη του 1942.

Μια έκδοση του Hampden, που επίσης χρησιμοποιήθηκε για μικρό χρονικό διάστημα, ήταν το Handley Page Hereford. Σε αντίθεση με το Hampden, που είχε αστεροειδείς κινητήρες Bristol Pegasus, το Hereford είχε κινητήρες Napier Dagger.
Σχεδιασμός και ανάπτυξη
Το πιλοτήριο του Hampden

Η Handley Page σχεδίασε το Hampden για να καλύψει την απαίτηση B.9/32 του Υπουργείου Αεροπορίας, που ζητούσε τη δημιουργία νέου ημερήσιου δικινητήριου βομβαρδιστικού. Η Vickers-Armstrongs ανέπτυξε το Wellington για να καλύψει την ίδια απαίτηση. Το πρωτότυπο Hampden (το HP.52) πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση την 21η Ιουνίου 1936. Σύντομα ξεκίνησε η παραγωγή των πρώτων 180 αεροσκαφών παραγωγής Hampden Mk I, με το πρώτο να πετά στις 24 Μαΐου 1938.

Η άτρακτος αποτελούνταν από τρία προκατασκευασμένα κύρια τμήματα (εμπρόσθιο, κεντρικό και οπίσθιο) που ενώνονταν. Το κεντρικό και το οπίσθιο τμήμα επίσης αποτελούνταν από δύο συμμετρικά μικρότερα τμήματα. Η πτέρυγα επίσης αποτελούνταν από τρία μεγάλα τμήματα:το κεντρικό μέρος, τη δεξιά και την αριστερή ημιπτέρυγα.[2]

Το πλήρωμα του Mk I ήταν τετραμελές και περιλάμβανε τον πιλότο, τον πλοηγό/βομβαρδιστή, τον ασυρματιστή και τον οπίσθιο πολυβολητή. Ο αμυντικός οπλισμός αποτελούνταν αρχικά από μονά πολυβόλα των 7,7 mm και αποδείχθηκε ανεπαρκής στις πολεμικές επιχειρήσεις. Σύντομα τα μονά πολυβόλα αντικαταστάθηκαν από δίδυμα σε μια προσπάθεια βελτίωσης της κατάστασης.

Η άτρακτος ήταν αρκετά στενάχωρη, αρκετά πλατιά για έναν μονάχα άνθρωπο. Ο πλοηγός κάθονταν πίσω από τον πιλότο και για να έχει πρόσβαση στο κόκπιτ έπρεπε να αναδιπλωθούν οι θέσεις. Όταν όλα τα μέλη του πληρώματος είχαν καθίσει στις θέσεις τους υπήρχε ελάχιστος χώρος για να κουνηθούν.

Συνολικά κατασκευάστηκαν 1430 Hampden: 500 από την Hnadley Page, 770 από την English Electric και άλλα 160 στον Καναδά από την Canadian Associated Aircraft. Από τα αεροσκάφη που κατασκευάστηκαν στον Καναδά, 84 στάλθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Επιχειρησιακή ιστορία
Με τη RAF
Σύγκριση των διαστάσεων των τριών δικινητήριων βομβαρδιστικών που διέθετε η RAF όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος: το Hampden (κίτρινο), το Vickers Wellington (μπλε) και το Armstrong Whitworth Whitley (ροζ)

Τον Σεπτέμβριο του 1938 παρέλαβε Hampden η πρώτη μονάδα, το Νο. 49 Σμήνος της RAF (No. 49 Squadron RAF). Μέχρι το τέλος του έτους είχαν εξοπλισθεί πλήρως με Hampden τα No. 49 και Νο. 83 Σμήνη.[3] Όταν άρχισε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, η Βασιλική Αεροπορία διέθετε έξι Σμήνη εξοπλισμένα με τον τύπο, που συγκροτούσαν την επιχειρησιακή δύναμη της Νο. 5 Ομάδας (No. 5 Group RAF) της Διοίκησης Βομβαρδιστικών της RAF, με βάση το Λίνκολνσαϊρ (Lincolnshire).[3][4] Παρόλο που ήταν γρήγορα και ευέλικτα, τα Hampden δεν μπορούσαν να αποφύγουν τα σύγχρονα μαχητικά της Luftwaffe, με συνέπεια να διακοπεί σύντομα η χρήση τους σαν ημερήσια βομβαρδιστικά. Τα αεροσκάφη ανέλαβαν άλλους ρόλους, όπως αποστολές ναρκοθέτησης στη Βόρεια Θάλασσα και τα γαλικά λιμάνια στις ακτές του Ατλαντικού Ωκεανού, καθώς και νυχτερινές επιδρομές πάνω από τη Γερμανία.

Ο Rod Learoyd του Νο. 49 Σμήνους τιμήθηκε με την ύψιστη στρατιωτική διάκριση του Σταυρός της Βικτωρίας για τον τρόπο με τον οποίο ηγήθηκε της επίθεσης με στόχο το κανάλι Ντόρτμουντ-Έμς στις 12 Αυγούστου 1940..[5] Ο John Hannah, ασυρματιστής/πολυβολητής ενός Hampden του Νο. 83 Σμήνους επίσης τιμήθηκε με τον Σταυρό της Βικτωρίας επειδή αντιμετώπισε αποτελεσματικά την πυρκαγιά στο φλεγόμενο βομβαρδιστικό του, επιτρέποντας στον πιλότο του να επιστρέψει το αεροσκάφος στη βάση του.[5] Τα βομβαρδιστικά υπέστησαν βαρύτατες απώλειες κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων: περίπου τα μισά από όσα κατασκευάστηκαν συνολικά χάθηκαν εξ αιτίας της εχθρικής δράσης και άλλων αιτιών.[6]

Τελικά τα αεροσκάφη αποσύρθηκαν από τις τάξεις της Διοίκησης Βομβαρδιστικών στα 1942, ενώ συνέχισαν να επιχειρούν σαν τορπιλοπλάνα-βομβαρδιστικά και αεροσκάφη ναυτικής αναγνώρισης με την Παράκτια Διοίκηση της RAF για ολόκληρο το 1943.
Στις αεροπορίες άλλων χωρών

Hampden ενέταξαν επίσης στη δύναμη τους η Βασιλική Καναδική Πολεμική Αεροπορία (Royal Canadian Air Force, RCAF), η Βασιλική Νεοζηλανδική Πολεμική Αεροπορία (Royal New Zealand Air Force, RNZAF), Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία και η Σουηδική Πολεμική Αεροπορία (Flygvapnet). Στα αεροσκάφη αυτού του τύπου που διέθετε η RCAF, περιλαμβάνονταν και 160 εγχώριας κατασκευής. Τα 84 στάλθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία και τα υπόλοιπα χρησιμοποιήθηκαν για τη συγκρότηση της Νο. 32 Μονάδας Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης (No. 32 OTU). Η μονάδα πραγματοποιούσε ασκήσεις όπως νυχτερινές περιπολίες κατά μήκος της δυτικής ακτής της νήσου Βανκούβερ και πτήσεις στον Ειρηνικό Ωκεανό, με προορισμό συγκεκριμένο σημείο ορισμένο βάσει των συντεταγμένων του στον χάρτη. Πολλά αεροσκάφη χάθηκαν σε ατυχήματα, με συνέπεια να αποφασισθεί αργότερα η μεταφορά 200 ήδη χρησιμοποιημένων σε επιχειρήσεις Hampden πίσω στον Καναδά.[7]

Τον Σεπτέμβριο του 1942 32 Hampden του Νο. 144 Σμήνους της RAF και του Νο. 455 Σμήνους της RAAF απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο του Sumburgh στα νησιά Σέτλαντ με προορισμό το Σεβερομόρσκ, κοντά στο Μουρμάνσκ. Πραγματοποίησαν ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο ταξίδι, άνω των 3.900 χλμ., υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες και μάλιστα πάνω από την ελεγχόμενη από τις δυνάμεις του Άξονα Σκανδιναβία. Αφού έφθασαν στην ΕΣΣΔ, τα δύο Σμήνη ανέλαβαν την κάλυψη της νηοπομπής PQ 18. Μετά την άφιξη της νηοπομπής στα σοβιετικά λιμάνια, τα πληρώματα των βομβαρδιστικών επέστρεψαν πίσω στη Μεγάλη Βρετανία με πλοία ενώ τα 23 εναπομείναντα Hampden παραδόθηκαν στη Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία, με την οποία παρέμειναν σε υπηρεσία τουλάχιστον μέχρι το 1943.[8]

The Flygvapnet assigned a single HP.52 to Reconnaissance Wing F 11 at Nyköping for evaluation, under the designation P5. After the war, the aircraft was sold to SAAB where it was used as an avionics testbed.

Η Σουηδική Πολεμική Αεροπορία (Flygvapnet) παρέλαβε μονάχα ένα αεροσκάφος, το οποίο εντάχθηκε στη δύναμη της Πτέρυγας Αναγνώρισης F 11 για αξιολόγηση. Μετά το τέλος του πολέμου το αεροσκάφος αυτό πωλήθηκε στη SAAB που το αξιοποίησε στη δοκιμή ηλεκτρονικών συστημάτων.
Εκδόσεις

Το Hampden προωθούνταν από δύο αστεροειδείς κινητήρες Bristol Pegasus XVIII των 980 hp. Αργότερα αναπτύχθηκε η έκδοση ΙΙ που διέθετε ισχυρότερους κινητήρες Wright Cyclone των 1000 hp, αλλά δεν εντάχθηκε σε παραγωγή. Η Σουηδία εξέφρασε ενδιαφέρον για το αεροσκάφος, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί το πρωτότυπο HP.53 το οποίο αξιοποιήθηκε τελικά σαν αεροσκάφος δοκιμών για τον κινητήρα Napier Dagger VIII των 1000 hp. Στα 1936 η RAF παράγγειλε 150 βομβαρδιστικά εξοπλισμένα με τους προαναφερθέντες Napier. Αυτά ονομάστηκαν Hereford και σταδιακά μετατράπηκαν πάλι σε Hampden εξ αιτίας προβλημάτων με τους κινητήρες. Αξιοποιήθηκαν αποκλειστικά σε μονάδες εκπαίδευσης.
Χρήστες
Hampden

Αυστραλία
Βασιλική Αυστραλιανή Πολεμική Αεροπορία (Royal Australian Air Force, RAAF)

Καναδάς
Βασιλική Καναδική Πολεμική Αεροπορία (Royal Canadian Air Force, RCAF)

Νέα Ζηλανδία

Βασιλική Νεοζηλανδική Πολεμική Αεροπορία (Royal New Zealand Air Force, RNAF)

ΕΣΣΔ

Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία

Σουηδία

Σουηδική Πολεμική Αεροπορία (Flygvapnet)

Ηνωμένο Βασίλειο
RAF

Hereford

Ηνωμένο Βασίλειο
RAF

Δείτε επίσης
Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Hampden

Handley Page Hereford

Παρόμοια αεροσκάφη

Armstrong Whitworth A.W.23
Blackburn Botha
Bristol Beaufort
Bristol Blenheim
Dornier Do 17
Douglas A-20 Havoc
Fiat BR.20
Fokker T.V
Ilyushin DB-3
Lioré et Olivier LeO 45
Junkers Ju 88
Martin B-10
Petlyakov Pe-2
PZL.37 Łoś
Vickers Crecy
Yokosuka P1Y

Παραπομπές

Crosby 2007, p. 104.
Flight May 1939
Air International November 1984, p. 248.
Richards 1995, pp. 17–18.
«Campaign Diary: The Battle of Britain (June–October 1940)». Royal Air Force Bomber Command 60th Anniversary. 6 Απριλίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2011.
Moyle 1989.[Χρειάζεται σελίδα]
"Handley Page Hampden." The Canadian Museum of Flight. Retrieved: 9 October 2011.

"9th Guards Kirkenesskiy Red Banner Maritime Missile Aviation Regiment." ww2.dk. Retrieved: 8 October 2011.

Βιβλιογραφία

Barnes, C.H. and Derek N. James. Handley Page Aircraft since 1907. London: Putnam & Company Ltd., 1987. ISBN 0-85177-803-8.
Bowyer, Chaz. Hampden Special. Shepperton, Surrey, UK: Ian Allan Ltd., 1976. ISBN 0-7110-0683-0.
Clayton, Donald C. Handley Page, an Aircraft Album. Shepperton, Surrey, UK: Ian Allan Ltd., 1969. ISBN 0-7110-0094-8.
Crosby, Francis. The World Encyclopedia of Bombers. London: Anness Publishing Ltd., 2007. ISBN 1-84477-511-9.
Day, Jerry. "Hurt Hampden." Air Classics, Volume 45, Issue 4, April 2009
Donald, David and Jon Lake, eds. Encyclopedia of World Military Aircraft. London: AIRtime Publishing, 1996. ISBN 1-880588-24-2.
Green, William. Famous Bombers of the Second World War. London: Macdonald and Jane's Publishers Ltd., 1977. ISBN 0-356-08333-0.
Green, William and Gordon Swanborough. WW2 Aircraft Fact Files: RAF Bombers, Part 2. London: Jane's Publishing Company Ltd., 2nd edition revised 1981. ISBN 0-7106-0118-2.
Gunston, Bill. Classic World War II Aircraft Cutaways. London: Osprey, 1995. ISBN 1-85532-526-8.
"Hampden: Defender of Liberty". Air International, Vol. 27, No. 5, November 1984. pp. 244–252.
Mondey, David. The Hamlyn Concise Guide to British Aircraft of World War II. London: Hamlyn/Aerospace, 1982. ISBN 0-600-34951-9.
Moyes, Philip J.R. Bomber Squadrons of the RAF and their Aircraft. London: Macdonald and Jane's, 1964 (2nd edition 1976). ISBN 0-354-01027-1.
Moyes, Philip J.R. The Handley Page Hampden (Aircraft in Profile 58). Leatherhead, Surrey, UK: Profile Publications Ltd., 1965.
Moyes, Philip J.R. Royal Air Force Bombers of World War Two, Volume Two. Chalfont St. Giles, Buckinghamshire, UK: Hylton Lacy Publishers, 1968. ISBN 0-85064-000-8.
Moyle, Harry. The Hampden File. Tonbridge, UK: Air-Britain (Historians) Ltd., 1989. ISBN 0-85130-128-2.
Postlethwaite, Mark. Hampden Squadrons in Focus. Walton on Thames, UK: Red Kite, 2003. ISBN 978-0953806164.
Richards, Denis. The Hardest Victory: RAF Bomber Copmmand in the Second World War. London: Cornet, 1995. ISBN 0-340-61720-9.
Roberts, Nicholas. Crash Log: Handley Page Hampden & Hereford. Earl Shilton, Leicestershire, UK: Midland Counties Publications, 1980. ISBN 0-904597-34-2.
Thetford, Owen. Aircraft of the Royal Air Force 1918–1957. London: Putnam, 1957.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Handley Page Hampden

«'Hampden'—New H.P. Bomber Christened and Launched», Flight, June 30, 1938 (Αγγλικά)
«Fast and Formidable: The Handley Page Hampden Bomber — a Special Drawing by Max Millar.», Flight: 444–445, May 4, 1939 (Αγγλικά)
«A Very Remarkable Aeroplane», Flight, May 4, 1939 (Αγγλικά)
«The O/400 Tradition», Flight, 1940 (Αγγλικά)

Αεροσκάφη Handley Page
Ονομασίες
του κατασκευαστή

Type A Type B Type C Type D Type E Type F Type G Type H Type K Type L Type M Type N Type O Type P Type R Type S Type T Type Ta Type V Type W Type X

HP.1 HP.2 HP.3 HP.4 HP.5 HP.6 HP.7 HP.8 HP.9 HP.10 HP.11 HP.12 HP.13 HP.14 HP.15 HP.16 HP.17 HP.18 HP.19 HP.20 HP.21 HP.22 HP.23 HP.24 HP.25 HP.26 HP.27 HP.28 HP.29 HP.30 HP.31 HP.32 HP.33 HP.34 HP.35 HP.36 HP.37 HP.38 HP.39 HP.40 HP.41 HP.42 HP.43 HP.44 HP.45 HP.46 HP.47 HP.48 HP.49 HP.50 HP.51 HP.52 HP.53 HP.54 HP.55 HP.56 HP.57 HP.58 HP.59 HP.60 HP.61 HP.62 HP.63 HP.64 HP.65 HP.66 HP.67 HP.68 HP.69 HP.70 HP.71 HP.72 HP.73 HP.74 HP.75 HP.76 HP.77 HP.78 HP.79 HP.80 HP.81 HP.82 HP.83 HP.84 HP.85 HP.86 HP.87 HP.88 HP.89 HP.90 HP.91 HP.92 HP.93 HP.94 HP.95 HP.96 HP.97 HP.98 HP.99 HP.100 HP.101 HP.102 HP.103 HP.104 HP.105 HP.106 HP.107 HP.108 HP.109 HP.110 HP.111 HP.112 HP.113 HP.114 HP.115 HP.116 HP.117 HP.118 HP.119 HP.120 HP.121 HP.122 HP.123 HP.124 HP.125 HP.126 HP.127 HP.128 HP.129 HP.130 HP.131 HP.132 HP.133 HP.134 HP.135 HP.136 HP.137

Βάσει ρόλου
βομβαρδιστικά

Type O/400 Type V/1500 Hare Hyderabad Hinaidi Heyford Hampden Halifax Harrow Victor

επιβατηγά

Type W HP.42 HP.45 Hermes Dart Herald Jetstream Marathon
πειραματικά

Type L Gugnunc Manx HP.88 HP.115
μεταγωγικά

Clive Hastings
Κατηγορία Κατηγορία Commons page Κοινά
Βρετανικά πολεμικά αεροσκάφη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου
μαχητικά

Blackburn Skua Blackburn Roc Blackburn Firebrand Boulton Paul Defiant Bristol Blenheim Bristol Beaufighter de Havilland Mosquito Fairey Fox Fairey Fulmar Fairey Firefly Gloster Gauntlet Gloster Gladiator Gloster Meteor Hawker Demon Hawker Nimrod Hawker Hurricane Hawker Sea Hurricane Hawker Typhoon Hawker Tempest Hawker Sea Fury Supermarine Spitfire Supermarine Seafire Westland Whirlwind Westland Welkin

βομβαρδιστικά
Armstrong Whitworth Whitley Armstrong Whitworth Albemarle Avro Anson Avro Manchester Avro Lancaster Avro Lincoln Bristol Bombay Bristol Blenheim Bristol Buckingham de Havilland Mosquito Fairey Fox Fairey Battle Handley Page Hampden Handley Page Harrow Handley Page Hereford Handley Page Halifax Hawker Hart Hawker Hind Short Stirling
τορπιλοπλάνα-βομβαρδιστικά &
βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης
Blackburn Shark Blackburn Skua Blackburn Botha Bristol Beaufort Bristol Beaufighter Bristol Brigand de Havilland Mosquito Fairey Swordfish Fairey Albacore Fairey Barracuda Vickers Vildebeest Vickers Wellesley Vickers Wellington
εκπαιδευτικά
Airspeed Oxford Airspeed Cambridge Avro Prefect Avro Anson Bristol Buckmaster de Havilland Tiger Moth Hawker Hind Miles Magister Miles Master Percival Proctor
μεταγωγικά
Airspeed Envoy Avro Anson Avro York Bristol Buckingham Handley Page Harrow
αναγνωριστικά &
στρατιωτικής συνεργασίας
Blackburn Botha Taylorcraft Auster de Havilland Tiger Moth de Havilland Mosquito Hawker Audax Hawker Hector Miles Messenger Vickers Vildebeest Westland Lysander
υδροπλάνα, αμφίβια & αεράκατοι
Fairey Seafox Saro London Saro Lerwick Short Singapore Short Sunderland Supermarine Stranraer Supermarine Walrus Supermarine Sea Otter
επιθετικά/εγγύς υποστήριξης
Bristol Brigand Hawker Hartebeest
ανεμόπτερα
Airspeed Horsa General Aircraft Hamilcar
αεροσκάφη ρυμούλκησης
ιπτάμενων στόχων
Blackburn Botha Miles Martinet Miles Monitor
γενικής χρήσης
Westland Wapiti Westland Wallace
Σημείωση: αναφέρονται μόνο τα επιχειρησιακά αεροσκάφη. Παραλείπονται τα πολυάριθμα πειραματικά/πρωτότυπα της περιόδου

Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License