.
Ο Γρηγόριος Ζευγώλης (Αθήνα, 1886 – Αθήνα, 1950) ήταν Έλληνας γλύπτης και ζωγράφος, με καταγωγή από τη Νάξο.
Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δασκάλους το Νικηφόρο Λύτρα στη ζωγραφική και το Γεώργιο Βρούτο στη γλυπτική. Συνέχισε τις σπουδές του για μια πενταετία στην Ακαδημία Ζυλιάν (Academie Julian) κοντά στον Πολ Λαντοβσκί (Paul Landowski) και στη Σχολή Καλών Τεχνών (Ecole Superiere des Beaux Arts) στο Παρίσι.
Με την επιστροφή του στην Αθήνα, άνοιξε εργαστήριο με το Νικόλαο Λύτρα επί της οδού Ηπείρου 21, κοντά στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Μαζί με τον τελευταίο, ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Ομάδας «Τέχνη».
Ο Ζευγώλης επηρεάστηκε βαθύτατα από τη γλυπτική του Ροντέν και τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα που επικτρατούσαν κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη γαλλική πρωτεύουσα. Όπως σημειώνει ο Στέλιος Λυδάκης, ο Ζευγώλης είναι από τους ακραιφνέστερους αντιπροσώπους της ροντενικής και μεταροντενικής γλυπτικής στην Ελλάδα, που αξιοποιεί δεδομένα της γλυπτικής του Ροντέν με συμβολικό ρεαλισμό.
Ο Ζευγώλης ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς Έλληνες γλύπτες της εποχής του Μεσοπολέμου. Μεταξύ άλλων, φιλοτέχνησε τα Ηρώα Κερατέας (1916), Μυτιλήνης (1919) και Γιαννιτσών (1925). Επίσης, ως εκπρόσωπος της υπαίθριας γλυπτικής, κατασκεύασε τις προτομές του "Νικηταρά" (1937), από μάρμαρο, στο Πεδίον του Άρεως στην Αθήνα, του ζωγράφου "Περικλή Βυζάντιου" στην Πλάκα επί της οδού Διογένους, του ποιητή Λάμπρου Πορφύρα στη Χίο, της Ασπασίας Μάνου κ. ά.
Ένα από τα επιφανέστερα έργα του Ζευγώλη είναι η ολόσωμη από μάρμαρο γυμνή "Εύα", που έχει στηθεί από το 1995 στη θέση που βρίσκεται σήμερα στην Πλατεία Νικολοπούλου (πρώην πλατεία Ροστάν) στην αθηναϊκή συνοικία Κυπριάδου στα Άνω Πατήσια.
Ο Ζευγώλης παρουσίασε το έργο του σε ατομικές εκθέσεις (Αθήνα, 1919), ενώ πήρε μέρος σε πανελλήνιες και ομαδικές εκθέσεις του Συνδέσμου Ελλήνων Καλλιτεχνών ( 1915 , 1917).
Πηγές
Στέλιος Λυδάκης: "Οι Έλληνες Γλύπτες: H νεοελληνική γλυπτική, ιστορία - τυπολογία - λεξικό γλυπτών", τόμ. 5ος, σελ. 322, Εκδοτικός οίκος "ΜΕΛΙΣΣΑ", Αθήνα. 1981.
Ζέττα Αντωνοπούλου: "Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια γλυπτική 1834 - 2004", σελ. 47, 71, 97 & 104, α΄ έκδοση, Εκδόσεις "Ποταμός", Αθήνα, 2003.
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα, λήμμα "Ζευγώλης, Γρηγόριος", τόμ. 26, σελ. 33, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
