Γεγονότα, Hμερολόγιο

 

.

Ο Άγγελος Σικελιανός (14 Μαρτίου 1884[1] – 19 Ιουνίου 1951) ήταν ένας από τους μείζονες Έλληνες παραδοσιακούς ποιητές. Το έργο του διακρίνεται από έντονο λυρισμό και ιδιαίτερο γλωσσικό πλούτο.

Άγγελος Σικελιανός

Βιογραφία

Ο Σικελιανός γεννήθηκε στη Λευκάδα όπου και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Ήταν το τελευταίο από τα επτά παιδιά του καθηγητή γαλλικών Ιωάννη Σικελιανού και της Χαρίκλειας Στεφανίτση. Οι ρίζες της οικογένειάς του εντοπίζονταν στην Κεφαλονιά και τη Βενετία.[1] Αποφοίτησε από το τετρατάξιο γυμνάσιο το 1900 και τον επόμενο χρόνο εγγράφηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, χωρίς ωστόσο να ολοκληρώσει ποτέ τις νομικές του σπουδές.[2] Τα ενδιαφέροντά του ήταν καθαρά λογοτεχνικά και από νωρίς μελέτησε Όμηρο, Πίνδαρο, Ορφικούς και Πυθαγόρειους, λυρικούς ποιητές, προσωκρατικούς φιλοσόφους, Πλάτωνα, Αισχύλο αλλά και την Αγία Γραφή και ξένους λογοτέχνες όπως τον Ντ' Αννούντσιο[3]. Τα επόμενα χρόνια πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια και στράφηκε στην ποίηση και το θέατρο.[2] Το 1902, δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στα λογοτεχνικά περιοδικά Διόνυσος και Παναθήναια.[2]

Σημαντικό σταθμό στη ζωή του Σικελιανού η γνωριμία του το 1905 με την Αμερικανίδα Εύα Πάλμερ - η οποία σπούδαζε στο Παρίσι ελληνική αρχαιολογία και χορογραφία - την οποία νυμφεύθηκε το 1907 στο Μπαρ Χάρμπορ του Μέιν των ΗΠΑ.[2] Το ζεύγος εγκαταστάθηκε το επόμενο έτος στην Αθήνα. Εκείνη την περίοδο ο Σικελιανός ήρθε σε επαφή με αρκετούς πνευματικούς ανθρώπους και τελικά το 1909 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή Αλαφροΐσκιωτος (γράφτηκε το 1907, τη χρονιά που ο Παλαμάς εξέδωσε τον "Δωδεκάλογο του Γύφτου"[4]), η οποία προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στους φιλολογικούς κύκλους, αναγνωριζόμενη ως έργο-σταθμός στην ιστορία των νεοελληνικών γραμμάτων[5][6].Ο Αλαφροϊσκιωτος είναι γραμμένος σε ανισοσύλλαβο, ετερόμετρο στίχο, χαρακτηρίζεται από στροφική διαίρεση και σποραδική ομοιοκαταληξία[7]. Ταυτόχρονα, το ίδιο έτος γεννήθηκε και ο γιος του Γλαύκος.[2] Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, ο Σικελιανός θα επιστρατευτεί και θα συμμετάσχει ως απλός στρατιώτης στο μέτωπο της Ηπείρου.[8]

Ακολούθησε μια περίοδος έντονης αναζήτησης, που καταλήγει στην έκδοση των τεσσάρων τόμων της ποιητικής συλλογής Πρόλογος στη Ζωή, Η Συνείδηση της Γης μου (1915), Η Συνείδηση της Φυλής μου (1915), Η Συνείδηση της Γυναίκας (1916) και Η Συνείδηση της Πίστης (1917). Ο Πρόλογος στη Ζωή ολοκληρώθηκε αργότερα με τη Συνείδηση της Προσωπικής Δημιουργίας. Ο στίχος του "Προλόγου στη Ζωή", μάλιστα, προχωρά ακόμη περισσότερο προς την απελευθέρωση, ενώ έχει χαρακτηριστεί-σε ορισμένα σημεία-και ως "ελεύθερος"[9]. Η ομοιοκαταληξία είναι ακόμη πιό σποραδική, η ανισοσυλλαβία πιό έντονη, ενώ οι στίχοι είναι ετερόμετροι (συνήθως ιαμβικοί, αλλά και τροχαϊκοί).[10] Ακολουθούν ακόμα τα χαρακτηριστικά ποιήματα Το Πάσχα των Ελλήνων και Μήτηρ Θεού[11], της περιόδου 1917 - 1920, καθώς και διάφορες συνεργασίες του με λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής. Από μορφική άποψη,πάντως, ο ποιητής επιστρέφει-μετά τη δεκαετία των πειραματισμών-στην έμμετρη ποίηση, δηλαδή προχωρά σε μία συντηρητική αναδίπλωση, ενώ το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και με τους Παλαμά και Βάρναλη[12].

Η αρχαιοελληνική πνευματική ατμόσφαιρα απασχόλησε βαθιά τον Σικελιανό και συνέλαβε την ιδέα να δημιουργηθεί στους Δελφούς ένας παγκόσμιος πνευματικός πυρήνας ικανός να συνθέσει τις αντιθέσεις των λαών («Δελφική Ιδέα»). Για τον σκοπό αυτό ο Σικελιανός, με τη συμπαράσταση και την οικονομική αρωγή της γυναίκας του, δίνει πλήθος διαλέξεων και δημοσιεύει μελέτες και άρθρα. Παράλληλα, οργανώνει τις «Δελφικές Εορτές» στους Δελφούς με τις παραστάσεις του Προμηθέα Δεσμώτη (1927) και των Ικέτιδων (1930) του Αισχύλου να ανεβαίνουν στο αρχαίο θέατρο. Η «Δελφική Ιδέα» εκτός από τις αρχαίες παραστάσεις περιελάμβανε και τη «Δελφική Ένωση», μία παγκόσμια ένωση για τη συναδέλφωση των λαών και το «Δελφικό Πανεπιστήμιο», στόχος του οποίου θα ήταν να συνθέσει σε έναν ενιαίο μύθο τις παραδόσεις όλων των λαών. Για τις πρωτοβουλίες αυτές, το 1929, η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε αργυρό μετάλλιο για τη γενναία προσπάθεια αναβίωσης των δελφικών αγώνων.[13] Από το φιλόδοξο αυτό σχέδιο το μόνο που πραγματοποιήθηκε τελικά ήταν οι Δελφικές Εορτές, αλλά και αυτές οδήγησαν σε οικονομική καταστροφή και χωρισμό του ζεύγους, αφού η Εύα Πάλμερ εγκαταστάθηκε από τότε στην Αμερική και επέστρεψε μόνο μετά τον θάνατο του ποιητή. Το 1939 του απονεμήθηκε το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο του 1938 για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Το 1940, παντρεύτηκε την Άννα Καραμάνη, με τη συγκατάθεση τόσο της Εύας Πάλμερ όσο και του πρώην συζύγου της Καραμάνη.[14]


Άγγελος Σικελιανός

Άγγελος Σικελιανός, Δελφοί

Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 ο Άγγελος Σικελιανός μαζί με άλλους Έλληνες λογίους προσυπέγραψε την Έκκληση των Ελλήνων διανοουμένων προς τους διανοούμενους ολόκληρου του Κόσμου με την οποία αφενός μεν καυτηριάζονταν η ιταλική επίθεση εναντίον της Ελλάδας, αφετέρου δε διέγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο Σικελιανός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πνευματική αντίσταση του λαού, με κορυφαία εκδήλωση το ποίημα και το λόγο που εκφώνησε στην κηδεία του Παλαμά στις 28 Φεβρουαρίου του 1943.

Tο 1943-1945 ήταν πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.[15] Υπήρξε μέλος του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου.

Υπήρξε 5 φορές υποψήφιος για το Νομπέλ Λογοτεχνίας:

Το 1946, προτεινόμενος από το μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας Anders Österling [16]
Το 1947, προτεινόμενος από τον Νίκο Βέη[17], που την ίδια χρονιά είχε προτείνει και τον Νίκο Καζαντζάκη με την σκέψη πως θα έπρεπε να βραβευτούν από κοινού[18]
Το 1948, προτεινόμενος από μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Γραμμάτων, Ιστορίας και Αρχαιοτήτων της Σουηδίας Axel W Persson[19] και το μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας συγγραφέα και δημοσιογράφο Elin Wägner[20] Την χρονιά εκείνη, ο Anders Österling, ο οποίος είχε προτείνει τον Σικελιανό το 1946, πρότεινε να μοιραστεί το βραβείο μαζί με τον νικητή εκείνης της χρονιάς Τ.Σ. Έλιοτ, αλλά η πρότασή του απορρίφθηκε.[21]
Το 1949, προτεινόμενος από το μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας, συγγραφέα Sigfrid Siwertz[22]
Το 1950, προτεινόμενος με δύο προτάσεις. Μια, με μοναδικό υποψήφιο τον ίδιο, από την Ελληνική Εταιρεία Λογοτεχνών[23] και μια, σε συνδυασμό ξανά με τον Καζαντζάκη, από το μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας συγγραφέα Hjalmar Gullberg[24].

Ο Άγγελος Σικελιανός υπέφερε από χρόνια ημιπληγία.[25] Πέθανε στην Αθήνα στις 19 Ιουνίου 1951 έπειτα από πολυήμερη νοσηλεία[25] εξαιτίας λήψης φαρμάκου που του προκάλεσε σημαντικές διαταραχές[14] και τάφηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.


Εργογραφία
Η προτομή του στην ακτή Μ. Φανερωμένης, Σαλαμίνα
Η οικία του Α. Σικελιανού στην ακτή Μ. Φανερωμένης, Σαλαμίνα.


Ποιήματα

Ο ποιητής εξέδωσε ο ίδιος τα έργα του σε τρεις τόμους με τον τίτλο Λυρικός Βίος (1946 Α και Β, 1947 Γ), αφήνοντας έξω κάποια έργα που δε θεώρησε απαραίτητο να συμπεριλάβει.

Το 1965 άρχισε η έκδοση των «Απάντων» του με επιμέλεια του Γ.Π.Σαββίδη. Εκδόθηκαν 5 τόμοι με το έργο που είχε δημοσιεύσει ο ποιητής (1965-1968) και έκτος τόμος (1969) με όσα ποιήματα είχε αφήσει εκτός του Λυρικού Βίου

Η κατοικία του Ά. Σικελιανού, Σαλαμίνα

Πεζά κείμενα

Συγκεντρωτική έκδοση των "Απάντων":

Πεζός Λόγος Α (1978)
Πεζός Λόγος Β (1980)
Πεζός Λόγος Γ (1981)
Πεζός Λόγος Δ (1983)
Πεζός Λόγος Ε (1985)

Τραγωδίες

Ο Διθύραμβος του Ρόδου (1932)
Σίβυλλα (1940)
Ο Δαίδαλος στην Κρήτη (1942)
Ο Χριστός στη Ρώμη (1946)
Ο Θάνατος του Διγενή (1947)
Ασκληπιός (ημιτελής)

Συγκεντρώθηκαν σε τρεις τόμους με τον τίτλο Θυμέλη, Α' και Β', 1950, Γ', 1954
Ποίηση - Επιστολογραφία - Πεζά Κείμενα - Ανθολογίες

(Με Φιλολογική Επιμέλεια, Παρουσίαση, Σχολιασμό, Σημειώσεις, Γλωσσάριο).

Άγγελος Σικελιανός, Ανθολογία, Επιλογή – φιλολογική επιμέλεια Ζήσιμος Λορεντζάτος, Γλωσσάρι Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, «Ίκαρος», Αθήνα 1998.
Άγγελου Σικελιανού, Γράμματα, πρώτος τόμος (1902-1930), Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2000.
Άγγελου Σικελιανού, Γράμματα, δεύτερος τόμος (1931-1951), Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2000.
Άγγελου Σικελιανού, Αντίδωρο, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2003.
Άγγελος Σικελιανός, Μήτηρ Θεού, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ιδεόγραμμα», Αθήνα 2003.
Άγγελος Σικελιανός, Κήρυγμα Ηρωισμού, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2004.
Άγγελος Σικελιανός, Γράμματα στην Εύα Πάλμερ Σικελιανού, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2008.
Άγγελος Σικελιανός, Συνεντεύξεις και συνομιλίες, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη», Ηράκλειο 2013.
Άγγελος Σικελιανός Τέλος κι αρχήν η μνήμη εδώ δεν έχει, Εισαγωγή - Ανθολόγηση - Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, Εκδόσεις εφημ. «Η Καθημερινή», Αθήνα 2014.

ΑΝΟΙΞΗ


Και να, φουντώνει η άνοιξη! Το νέο μπουμπούκι δένει.
Χύνεται η μεγαλόπνοη και λιγοθυμισμένη αύρα από τα τετράψηλα,
και κρυφαναστενάζοντας λυγάει τα κυπαρίσσια.
Οι ίσκιοι αλαφρώνουνε, οι αυγές, και η πελαγίσια ριπή
ανασταίνει τ' αφρολούλουδα στα διάφανα τετράβαθά της πλάτια°
από τη μια ως την άλλη νύχτα ανοίγονται, σκεπάζονται, ψηλά, τα μονοπάτια...
Και να, φουντώνει η άνοιξη! Παντού ο λαός,
να δράξει τη μανία την ιερή, που ανάτρομη
σκορπάει στα τετραπέρατα αρμονία,
κι απ' τον αγώνα του κορμιού, του νου, του δένδρου
υψώνει αντάμα, σε βύθη αϊτίσια, αθώρητα,
το μέγα της χαράς το θάμα!



ΜΟΥΧΡΩΜΑ


Κι είχα από φως τα μάτια μου τόσο βαθιά γεμάτα,
που, αν έκλεια τα ματόφυλλα, σαν κλάμα απάνου ανάβρυζε,
σαν κλάμα- και μου τ' άνοιγε σα λούλουδα, δροσάτα.
Κι αυλάκωνε τα ατάραγο μυαλό, κι αλάφρωνέ μου,
σα δέντρο που αλαφρώνει το βαθιά η πνοή του ανέμου,
ρίχνοντας κάτου τον καρπό,
και, λεύτερα, τα φύλλα ανακλαδίζονται ψηλά, σε νέαν ανατριχίλα°
κι αυλάκωνέ μου το μυαλό το φως,
και μες στις φλέβες του ήσυχα, αργόν εκύλα.


ΔΕΛΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ


(Απόσπασμα)


Μ' εν' άσβηστο χαμόγελο ήρτα ως σ' εσάς, Δελφοί!
Ο πετρωτός ανήφορος, που μόφεγγε στα σκότη της νύχτας
οπού ανέβαινα την τρομερή κορφή,
δεν είδε, απ' ότε εσώριασε η αυλή σας, τέτοια νιότη!
Σαν πλάτανος εσειόντανε με τ'άστρα ο ουρανός'
κι άστραφτε απάνου ο Παρνασσός ώσμε το πέλαο κάτου,
κι απ' τ' άστρα κι από τ' άστραμμα ο νους μου ο φωτεινός
έβλεπε πέρα απ' της ζωής τη μοίρα ή του θανάτου...
Κι απ' την κραυγή του γερακιού στην άγρια λαγκαδιά
που εχύμα από τα πετρωτά στο πρώτο χαραμέρι,
ώσμε της γης και του έλατου την τρίσβαθη ευωδιά
που πλήθαινεν απόβροχο το αυγερινόν αγέρι,
ώσμε το νέφι πούβρεξε περαστικό,
σα δρυ που στάει σ' αιφνίδιο ανέμισμα την αυγινή δροσιά του,
το νου μου στον ανήφορο γητέψαν, για να βρει, γαλήνιος,
την αληθινή, θεϊκή κορμοστασιά του
και να σταθεί προσμένοντας να δει μες στη σιγή
τον ίδιο Απόλλωνα άξαφνα στον Παρνασσό να βγαίνει,
κι όλος ο αγέρας να σειστεί στην πλάση
ως μια πηγή που της ταράζει τα νερά μια Νύφη διψασμένη!



ΠΑΛΑΜΑΣ


Ηχήστε, οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα, πέρα ως πέρα...
Βογγήστε, τύμπανα πολέμου...
Οι φοβερές σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!
Ένα βουνό με δάφνες αν υψώσουμε
ως το Πήλιο κι ως την Όσσα,
κι ας το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό,
ποιον κλει τι κι αν το πει η δικιά μου γλώσσα;
Μα Εσύ, Λαέ, που τη φτωχή Σου τη μιλιά, Ήρωας,
την πήρε και την ύψωσε ως στ' αστέρια,
μοιράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά της τέλειας δόξας Του,
ανασήκωσ' Τον στα χέρια
γιγάντιο φλάμπουρο, κι απάνω κι από μας που τον υμνούμε,
με καρδιά αναμμένη, πες μ'ένα μόνο ανασασμόν:
"ο Παλαμάς!", ν' αντιβογγήσει τ' όνομά του η Οικουμένη!
Ηχήστε, οι σάλπιγγες...
Καμπάνες βροντερές, δονήστε σύγκορμη τη χώρα, πέρα ως πέρα...
Βογγήστε, βούκινα πολέμου... Οι ιερές σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!
Ένας λαός, σηκώνοντας τα μάτια του, τη βλέπει
κι ακέριος φλέγεται ως με τ' άδυτο ο Ναός,
κι από ψηλά νεφέλη Δόξας Τονε σκέπει...
Τι πάνωθέ μας, όπου ο άρρητος παλμός της αιωνιότητας αστράφτει,
αυτή την ώρα Ορφέας, Ηράκλειτος, Αισχύλος, Σολωμός
την άγια δέχονται ψυχή την τροπαιοφόρα,
που, αφού το έργο της θεμέλιωσε βαθιά στη γην αυτή
με μιαν ισόθεη Σκέψη,
τον τρισμακάριο τώρα πάει ψηλά τον Ίακχο
με τους αθάνατους θεούς για να χορέψει...



----------------

Βιβλιογραφία
Βιβλία για τον Σικελιανό

Παντελή Πρεβελάκη, Άγγελος Σικελιανός. Τρία κεφάλαια βιογραφίας, «Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης», Αθήνα 1984.
Άννα Σικελιανού, Η ζωή μου με τον Άγγελο, «Εστία», Αθήνα 1985.
Εύα Πάλμερ Σικελιανού, Ιερός Πανικός, Επιμέλεια John Anton, «Εξάντας», Αθήνα 1992.
Αθηνά Βογιατζόγλου, Η μεγάλη ιδέα του Λυρισμού. Μελέτη του Προλόγου στη Ζωή του Σικελιανού, «Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης», Ηράκλειο 1999.
Αντρέας Κ. Φυλακτού, Ο Μύθος και η Λύρα. Ο Αρχαιοελληνικός Μύθος στον Λυρικό Βίο, εκδόσεις «Καστανιώτης», Αθήνα 2003.
Γ. Π. Σαββίδης, Λυχνοστάτες για τον Σικελιανό, Φιλολογική επιμέλεια Αθηνά Βογιατζόγλου, «Ερμής», Αθήνα 2003.
Αντρέας Κ. Φυλακτού, Άγγελος Σικελιανός – Οδυσσέας Ελύτης. Λυρικές σχέσεις, Λευκωσία 2005.
Αθηνά Βογιατζόγλου, Η γένεση των πατέρων. Ο Σικελιανός ως διάδοχος των εθνικών ποιητών, εκδόσεις «Καστανιώτης», Αθήνα 2005.
Κώστας Μπουρναζάκης, Xρονογραφία Άγγελου Σικελιανού (1884- 1951), «Ίκαρος», Αθήνα 2006.
Συλλογική έκδοση, Εισαγωγή στην ποίηση του Σικελιανού, Ανθολόγηση μελετών: Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, «Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης», Ηράκλειο Κρήτης 2011. (Μελέτες των: Μάρκου Αυγέρη, Αθηνάς Βογιατζόγλου, Κώστα Γεωργουσόπουλου, Κ. Ι. Δεσποτόπουλου, Κ. Θ. Δημαρά, Γιώργου Θεοτοκά, Αντρέα Καραντώνη, Έλλης Λαμπρίδη, Κώστα Μπουρναζάκη, Γρ. Ξενόπουλου, Θ. Ξύδη, Γ. Π. Σαββίδη, Ε. Π. Παπανούτσου, Κλέωνος Παράσχου, Λίνου Πολίτη, Παντελή Πρεβελάκη, Νίκου Γ. Σβορώνου, Γιώργου Σεφέρη, Α. Κ. Φυλακτού, Robert Liddell, Edmund Keeley, Philip Sherrard, κ.ά.)
Αντρέας Κ. Φυλακτού, Ο Εμπειρίκος συνομιλεί με τον Σικελιανό, «Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κύπρου», Λευκωσία 2012.

Αφιερώματα στον Σικελιανό

Περ. Νέα Εστία, τόμος 52, τεύχος 611, Χριστούγεννα 1952. (Μελέτες των: Η. Βενέζη, Τ. Δημόπουλου, Κ. Θ. Δημαρά, Α. Καραντώνη, Θ. Ξύδη, Τ. Παπατσώνη, Κ. Ρωμαίου, κ. ά.).
Περ. Νέα Εστία, τόμος 150, τεύχος 1740, Δεκέμβριος 2001. (Μελέτες των: Στ. Αλεξίου, Κ. Ανδρουλιδάκη, Ευρ. Γαραντούδη, Στ. Ζουμπουλάκη, Βρ. Καραλή, Χένρυ Μίλλερ, Κ. Μπουρναζάκη, Π. Μπουκάλα, Χρ. Ντουνιά, Θ. Χατζόπουλου, κ.ά.).
Περ. Νέα Εστία, τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005. (Μελέτες των: Κ. Ανδρουλιδάκη, Στ. Ζουμπουλάκη, Α. Μπερλή, Κ. Μπουρναζάκη, Μ. Περίδη, Πλ. Ροδοκανάκη, Γ. Σαραντάρη, Θ. Χατζόπουλου, κ.ά.).
Λεύκωμα: Σικελιανός, «Εταιρία Λευκαδικών Μελετών», Αθήνα (2η έκδοση) 1981. (Περιέχει και την πολύτιμη Βιβλιογραφία Άγγελου Σικελιανού [1902 -1952] του Γ. Κ. Κατσίμπαλη).
«Τετράδια Ευθύνης», αρ. 11, Κότινος στον Άγγελο Σικελιανό, Αθήνα (3η έκδοση) 1995. (Μελέτες των: Νικηφ. Βρεττάκου, Κ. Γεωργουσόπουλου, Ν. Δ. Καρούζου, Χρ. Μαλεβίτση, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Ε. Π. Παπανούτσου, Π. Πρεβελάκη, κ. ά.).
Θέματα Λογοτεχνίας, τχ. 18-21 (Ιουλ 2001 - Δεκ. 2002), σ. 7-88

Μεμονωμένα Δημοσιεύματα για τον Σικελιανό

Στυλιανός Αλεξίου, «Η ποίηση και τα Γράμματα του Άγγελου Σικελιανού», περ. Νέα Εστία, (αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό) τόμος 150, τεύχος 1740, Δεκέμβριος 2001, σελ. 826 – 831.
Γιώργος Γ. Αλισανδράτος, «Ο χριστιανικός λυρισμός του Σικελιανού και ο αντίστοιχος του Βάρναλη», στον τόμο Οι ποιητές του Γ. Π. Σαββίδη, «Εταιρία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας – Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού», Αθήνα 1998, σ. 183– 226.
Κώστας Ανδρουλιδάκης, «Ο “Πρόλογος” στον Λυρικό Βίο του Σικελιανού. Σχεδίασμα φιλοσοφικής ανάγνωσης», περ. Νέα Εστία, τόμος 150, τεύχος 1740, Δεκέμβριος 2001, σ. 832 –851.
Κώστας Ανδρουλιδάκης, «Θρησκευτικότητα και θεολογία στο έργο του Άγγελου Σικελιανού» περ. Νέα Εστία, τόμος 157, τεύχος 1776, Μάρτιος 2005, σ. 376 – 401.
Κώστας Ανδρουλιδάκης, «Η φύση και η αποστολή της ποίησης. Προλεγόμενα στην Αισθητική του Σικελιανού» περ. Νέα Εστία, τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σ. 315 – 341.
Μάρκος Αυγέρης, «Η ποίηση του Σικελιανού –Το θέατρο του Σικελιανού – Κριτικός Απόλογος», στο βιβλίο του Αυγέρη, Έλληνες Λογοτέχνες, «Ίκαρος», Αθήνα (4η έκδοση) 1984, σ. 133–220.
Νάσος Βαγενάς, «Σεφέρης, Σικελιανός, Καβάφης», στο βιβλίο του Βαγενά Ο ποιητής και ο χορευτής, «Κέδρος», Αθήνα 1979, σ. 185 – 216.
Ηλίας Βουτιερίδης, Κωστής Παλαμάς, Μιχάλης Περίδης, Phileas Lebesgue, «Επτά κείμενα για τον Πρόλογο στη Ζωή του Άγγελου Σικελιανού», προλογικό σημείωμα Κώστας Μπουρναζάκης, περ. Νέα Εστία, (αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό), τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σελ. 405 – 422.
Αντώνης Γλυτζουρής, «Παρακμή, μυστικισμός και οι νεκροφάνειες της ελληνικής ράτσας. Ο Ασκληπιός του Άγγελου Σικελιανού», στο: Μυστικισμός και τέχνη, Αθήνα, 2010, σελ. 119-42.
Σταύρος Ζουμπουλάκης, «“Άγραφον”. Μικρό φιλολογικό σχόλιο για τις πηγές του ποιήματος, περ. Νέα Εστία, (αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό), τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σ. 968 – 970.
Γιώργος Θεοτοκάς, «Άγγελος Σικελιανός, Α΄, Β΄», στο βιβλίο του Θεοτοκά, Πνευματική Πορεία, «Εστία», Αθήνα 1994, σ. 238 –250 (α΄ εκδ. 1961).
Άριστος Καμπάνης, «Πέντε κείμενα για τον Άγγελο Σικελιανό», ανακοίνωση, προλογικό σημείωμα Κώστας Μπουρναζάκης, περ. Νέα Εστία, τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σελ. 384 – 398.
Αντρέας Καραντώνης, «Γύρω στον Σικελιανό», στο βιβλίο του Καραντώνη, Προβολές, Αθήνα 1965, σ. 123 –183.
Άννα Κατσιγιάννη, «Σημειώσεις για τη στιχουργία του Προλόγου στη Ζωή», Αριάδνη, Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, (αφιέρωμα στον Στυλιανό Αλεξίου), τόμος 5, Ρέθυμνο 1989, 447- 454.
Edmund Keeley, «Η μεγαλοπρεπής φωνή», «Ο Σικελιανός και η ελληνική μυθολογία», στο βιβλίο του Keeley, Μύθος και Φωνή στη σύγχρονη ελληνική ποίηση, «Στιγμή», Αθήνα 1987, σ. 61 – 91.
Ερατοσθένης Καψωμένος, «Άγγελου Σικελιανού, Μήτηρ Θεού: ο μηχανισμός της μυθοπλασίας», περ. Πόρφυρας, τεύχος 66, Οκτώβριος 1993, σ. 21 – 30.
Πέτρος Κολακλίδης, «Ο Αρχανδρικός Λόγος του Σικελιανού», περ. Εκηβόλος, τεύχος 15, Καλοκαίρι 1986, σ. 1551 –1569.
Λαμπρίδη, Έλλη, Επιστολές προς Ν. Καζαντζάκη, Δ. Καπετανάκη, Π. Πρεβελάκη, Γ. Σεφέρη, Α. Σικελιανό, (Επιμέλεια Κων. Γαρίτσης), Έμβρυο, Αθήνα 2016. ISBN 978-960-8002-93-7.
Ζήσιμος Λορεντζάτος, «Άγγελος Σικελιανός», στο βιβλίο του Λορεντζάτου, Μελέτες , τόμος Α΄, «Δόμος», Αθήνα 1994, σ. 267 –279.
Κώστας Μιχαηλίδης, «Πηγές της αρχαϊκής φιλοσοφίας στο έργο του Άγγελου Σικελιανού», περ. Ευθύνη, τεύχος 176, (1986), σ. 373-376.
Κώστας Μπουρναζάκης, «Από το “αχνόθωρον ασήμι” στον άπεφθο χρυσό. Στάδια συνθετικής εξέλιξης τεσσάρων ποιημάτων του Σικελιανού», περ. Νέα Εστία, τόμος 150, τεύχος 1740, Δεκέμβριος 2001, σ. 953 – 967.
Κώστας Μπουρναζάκης, «Ένα πορτρέτο του ποιητή μέσα από πέντε γράμματα της Εύας Πάλμερ στον Phileas Lebesgue», περ. Διαβάζω, (αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό), τεύχος 424, Δεκέμβριος 2001, σ. 118 – 121.
Κώστας Μπουρναζάκης, «Τα ριζιμιά βιώματα κι ένα “δημοτικό τραγούδι” του Άγγελου Σικελιανού», περ. Νέα Εστία, (αφιέρωμα στο Δημοτικό Τραγούδι), τόμος 154, τεύχος 1762, Δεκέμβριος 2003, σελ. 876 – 891.
Κώστας Μπουρναζάκης, «Η δυναμική ενός ποιήματος. Άγγελου Σικελιανού: “Θαλερό”» περ. Νέα Εστία, τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σ. 342 – 358.
Ευάγγελος Παπανούτσος, «Το πνευματικό κλίμα της σικελιανικής ποίησης», στο βιβλίο του Παπανούτσου, Παλαμάς – Καβάφης – Σικελιανός, «Ίκαρος», Αθήνα (5η έκδοση)1985, σ.235 –272.
Λίνος Πολίτης, «Σικελιανός», στο βιβλίο του Πολίτη, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, «Μ. Ι. Ε. Τ.», Αθήνα (4η εκδοση)1985, σ. 235 –244.
David Ricks, «Σικελιανός: Η ομηρική κληρονομιά – Ο ελληνικός ρομαντισμός ενηλικιώνεται – Πέρα από τον Όμηρο», στο βιβλίο του Ricks, Η σκιά του Ομήρου, εκδόσεις «Καρδαμίτσα», Αθήνα 1993, σ. 85 –119.
Νίκος Σβορώνος, «Προτάσεις για τη μελέτη της ιδεολογίας του Σικελιανού», στο βιβλίο του Σβορώνου, Ανάλεκτα Νεοελληνικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας, «Θεμέλιο», Αθήνα 1987 και στον τόμο: Σικελιανός. Στα 100 χρόνια από τη γέννησή του, «Εταιρία Λευκαδικών Μελετών» – «Εστία», Αθήνα 1984, σ. 64 – 81.
John Anton, «Η φιλοσοφία της Δελφικής Ιδέας του Σικελιανού στον πεζό του λόγο», περ. Νέα Εστία, τόμος 119, (1986), σ. 145-156.
Philip Sherrard, «Άγγελος Σικελιανός», στο βιβλίο του Sherrard, Δοκίμια για τον νέο Ελληνισμό, μετάφραση: Σοφία Σκοπετέα, «Αθηνά», Αθήνα 1971, σ. 196 –293.

Μεταφράσεις ποιημάτων του "Angelos Sikelianos: Selected Poems",second Bilingual edition(1984),Μετάφραση: Edmund Keeley and Philip Sherrard, Denise Harvey(Publisher)ISBN 960-7120-12-4
Παραπομπές

Επτά Ημέρες, Άγγελος Σικελιανός - ο οραματιστής, Καθημερινή, Κυριακή 6 Ιουλίου 1997, σελ. 2.
Επτά Ημέρες, Κυριακή 6 Ιουλίου 1997, σελ. 3.
«Εθνικό Κέντρο Βιβλίου / Αρχείο Λογοτεχνικών Περιοδικών». www.ekebi.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-07-05.
«Διατριβή: Ο ελεύθερος στίχος υπό το πρίσμα της σύγχρονης μετρικολογίας: τα πρώτα ελληνικά ελευθερόστιχα ποιήματα (1920-1940) - Κωδικός: 23160». thesis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-07-05.
Γαραντούδης, Ευριπίδης (2001). «ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΝΤ' ΑΝΝΟΥΝΤΣΙΟ. Η ΡΥΘΜΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ LAUS VITAE ΣΤΟΝ ΑΛΑΦΡΟΪΣΚΙΩΤΟ». Νέα Εστία (1740): 910-921. Ανακτήθηκε στις 5/7/2017.
Γαραντούδης, Ευριπίδης (1993). «O ελευθερωμένος δεκαπεντασύλλαβος του Aλαφροΐσκιωτου». Παλίμψηστον (12): 205-222.
Ρούσσου, Βαρβάρα (2007). Ο ελεύθερος στίχος υπό το πρίσμα της σύγχρονης μετρικολογίας: τα πρώτα ελληνικά ελευθερόστιχα ποιήματα (1920-1940). Αθήνα: αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, σελ. 211. Ανακτήθηκε στις 5/7/2017.
Επτά Ημέρες, Κυριακή 6 Ιουλίου 1997, σελ. 12.
Ρούσσου, Βαρβάρα (2007). Ο ελεύθερος στίχος υπό το πρίσμα της σύγχρονης μετρικολογίας: τα πρώτα ελληνικά ελευθερόστιχα ποιήματα (1920-1940). Αθήνα, σελ. 214.
Ρούσσου, Βαρβαρα (2007). Ο ελεύθερος στίχος υπό το πρίσμα της σύγχρονης μετρικολογίας: τα πρώτα ελληνικά ελευθερόστιχα ποιήματα (1920-1940). Αθήνα, σελ. 216-217.
Γαραντούδης, Ευριπίδης (1995). «Oι δεκαπεντασύλλαβοι στο "Mήτηρ Θεού" του Άγγελου Σικελιανού». Σημείο (3): 161-169.
«Διατριβή: Ο ελεύθερος στίχος υπό το πρίσμα της σύγχρονης μετρικολογίας: τα πρώτα ελληνικά ελευθερόστιχα ποιήματα (1920-1940) - Κωδικός: 23160». thesis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-07-05.
Επτά Ημέρες, Κυριακή 6 Ιουλίου 1997, σελ. 4.
Επτά Ημέρες, Κυριακή 6 Ιουλίου 1997, σελ. 5.
Πρόεδροι, Δικτυακός τόπος Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, ανάκτηση 6-10-2015.
The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950, nobelprize.org
The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950, nobelprize.org
The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950, nobelprize.org
The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950, nobelprize.org
The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950, nobelprize.org
Bo Svensén, The Nobel Prize in Literature: Nominations and Reports 1901–1950, #Dividing the Prize? «... In his 1948 report, Anders Österling refers, en passant, to the possibility of the prize being shared by T.S. Eliot and Angelos Sikelianos but rejects it immediately "as where both are concerned it would certainly be considered a disparagement"....», nobelprize.org
The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950, nobelprize.org
The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950, nobelprize.org
The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950, nobelprize.org

Εφημερίδα Ελευθερία, 20 Ιουνίου 1951, σελ. 1.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikisource logo
Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα:
Άγγελος Σικελιανός

Επτά Ημέρες, Άγγελος Σικελιανός - ο οραματιστής, Καθημερινή, Κυριακή 6 Ιουλίου 1997.
Μετατρέπεται σε μουσείο το σπίτι του Σικελιανού στη Λευκάδα Άρθρο της Καθημερινής (12/12/2008)
Μουσείο Άγγελος Σικελιανός - Φανερωμένη Σαλαμίνας Το σπίτι του Άγγελου Σικελιανού στην παραλία της Φανερωμένης, Σαλαμίνα.

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Άγγελος Σικελιανός (μέρος 1ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Άγγελος Σικελιανός (μέρος 2ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Ο Άγγελος Σικελιανός όπως τον είδαμε (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ-ΔΕΛΦΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Έλληνες

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License