.
Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία
Νομός : Πέλλας
-- Δήμος Πέλλας --
Τα Άθυρα είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας και δήμου Πέλλας, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Πέλλας, στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1][2] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Γιαννιτσών του νομού Πέλλας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας.[3][4] Μέχρι το 1926 ο οικισμός ονομαζόταν Μπόζετς.[2] Ονομάστηκε Άθυρα από τους Θρακιώτες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, σε ανάμνηση της ομώνυμης κωμόπολης της Ανατολικής Θράκης, από όπου προέρχονταν. Η Μητρόπολη της περιοχής εκείνης ονομαζόταν Μετρών και Αθύρων.
Γεωγραφία
Τα Άθυρα είναι μεγάλο χωριό στο απώτατο ανατολικό άκρο του νομού Πέλλας, στο τμήμα που εισέρχεται ανάμεσα στον νομό Θεσσαλονίκης (νότια) και στον νομό Κιλκίς (βόρεια). Βρίσκεται στον εύφορο κάμπο του Αξιού, ανατολικά του παραπόταμού του Πλατανόρεμα, και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 22. Απέχει 68 χλμ. περίπου Α. της Έδεσσας. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 25,789 χμ² (2011).[5][6][3][4][1]
Πληθυσμός
Μόνιμος [7][8][9] Έτος Πληθυσμός
1991 1.587
2001 1.678
2011 1.524
Πραγματικός (de facto) [3][4][1] Έτος Πληθυσμός
1961 1.742
1971 1.749
1981 1.681
1991 1.613
2001 1.693
2011 1.518
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»
Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1918 ως Μπόζετς και ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1926 μετονομάστηκε σε Άθυρα. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αθύρων και προσαρτήθηκε στον δήμο Πέλλης.[2]
Ιστορικά στοιχεία
Το οθωμανικό όνομά του ήταν «Μπουγιούκ Τσεκμετζέ» («Τσεκμετζέ"»). Στη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα οι κάτοικοι αντέδρασαν ενάντια στους Εξαρχικούς κομιτατζήδες, οι οποίοι δολοφόνησαν αρκετούς από τους οπλαρχηγούς του χωριού (Οικονόμου, Γιάντση, Δήμτσα, Σαμαρά κ.α.). Ο ελληνικός στρατός μπήκε στο χωριό στις 22 Οκτωβρίου 1912, δύο ημέρες μετά τη Μάχη των Γιαννιτσών. Το χωριό ονομάστηκε από την ομώνυμη θέση της Ανατολικής Θράκης. Οι οικογένειες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή προέρχονταν από τις εξής περιοχές: Από τα Άθυρα, το Γαρδά και το Κάλλιο (ή Καλλιώ) της περιοχής Κωνσταντινούπολης - Μέτρων (Τσατάλτζας) της Ανατολικής Θράκης και από το Νεοχώρι της χερσονήσου Καλλιπόλεως της Ανατολικής Θράκης. Στον ναό του χωριού οι Θρακιώτες πρόσφυγες εναπόθεσαν τις ιερές εικόνες, τα ιερά σκεύη και τα ιερά βιβλία, που έφεραν από τις πατρίδες τους.[10]
Γενικά στοιχεία
Η περιοχή που βρίσκεται σήμερα το χωριό ήταν κάποτε πλημμυρισμένη από το Πλατανόρεμα, δεξιό παραπόταμο του Αξιού. Μετά την κατασκευή αναχωμάτων και τον εγκλωβισμό του ποταμού παραδόθηκαν μεγάλες εκτάσεις προς εκμετάλλευση. Καλλιεργούνται, κυρίως, κηπευτικά, τεύτλα, βαμβάκι και δημητριακά.[4]
Αξιοθέατα
Ο ναός της Αναλήψεως στη νότια είσοδο του οικισμού
Οι εκκλησίες της Αγίας Ειρήνης και της Αγίας Παρασκευής
'Παραπομπές
https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=15860
ΠΛ 1:778
ΠΛΜ 4:92
Εκδόσεις «Ελλάδα»
Δομή 1:591
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
https://www.giannitsa.gr/index.php/%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B5%CF%82-2/%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CF%82/%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%B1.html
Πηγές
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς , 1963 (ΠΛ)
Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΕΛΛΑΣ |
|---|
| Δημοτική Κοινότητα Πέλλης |
| Πέλλα, η |
| Τοπική Κοινότητα Αγροσυκέας |
| Αγροσυκέα, η |
| Τοπική Κοινότητα Αθύρων |
| Άθυρα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Δυτικού |
| Δυτικό, το |
| Τοπική Κοινότητα Νέας Πέλλης |
| Νέα Πέλλα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ραχώνας |
| Λιβαδίτσα, η |
| Ραχώνα, η |
|
Νομός Πέλλας: Δήμος Έδεσσας | Αριδαίας | Βεγορίτιδας | Γιαννιτσών | Εξαπλατάνου | Κρύας Βρύσης | Κύρρου | Μεγάλου Αλεξάνδρου | Μενηίδος | Πέλλας | Σκύδρας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης: Διοικητική διαίρεση νομού Πέλλας |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
