Το Δουκάτο Νέων Πατρών ήταν ένα από τα κρατίδια που ιδρύθηκαν στην Ελλάδα μετά την κατάκτηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά την Δ' Σταυροφορία, με κέντρο την πόλη των Νέων Πατρών, τη σημερινή Υπάτη, στην κοιλάδα του Σπερχειού, δυτικά της Λαμίας.

Ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Α' Δούκα, νόθο γιο του Μιχαήλ Β' Δούκα, Δεσπότη της Ηπείρου. Όταν ο Μιχαήλ Β' πέθανε, ο Ιωάννης (επονομαζόμενος "ο νόθος") ίδρυσε το 1271 το Δουκάτο το οποίο εκτεινόταν από τον Όλυμπο μέχρι τον Κορινθιακό κόλπο. Λόγω των πολλών βλάχων της περιοχής ονομάστηκε και Μεγαλοβλαχία.

Το 1318-1319 οι Αλμογκαβάροι της Καταλανικής εταιρείας, αφού είχαν κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος του Δουκάτου των Αθηνών, επεκτάθηκαν στα εδάφη του Δεσποτάτου της Ηπείρου στη νότια Θεσσαλία, κάτω από την ηγεσία του Αλφόνσο Φρέντερικ, γιού του Βασιλιά του Βασιλείου της Σικελίας. Τα νέα εδάφη ενώθηκαν με το Δουκάτο των Αθηνών με το όνομα Δουκάτο Αθηνών και Νέων Πατρών. Το Δουκάτο χωρίστηκε στα καπετανάτα του Σιδηροκάστρου, Νέων Πατρών και Σαλώνων (Άμφισσα).

Μέρος των κτήσεων του Δουκάτου στη Θεσσαλία κατακτήθηκε από τους Σέρβους του Στέφαν Ντουσάν το 1337. Το 1377, τον τίτλο του Δούκα Νέων Πατρών πήρε ο Πέτρος Δ' της Αραγκόν της Ισπανίας. Ο τίτλος διατηρήθηκε από τους διαδόχους του και είναι ακόμη μέρος του πλήρους τίτλου των μοναρχών της Ισπανίας (δες εθιμικοί τίτλοι του Βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος Α').

Οι επιθέσεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σταδιακά μείωσαν τα εδάφη του Δουκάτου μέχρις ότου ότι απέμεινε από αυτό, έπεσε στα χέρια της Δημοκρατίας της Φλωρεντίας το 1390.

Η Υπάτη από το 1180 μέχρι το 1824 είχε επίσκοπο με τον τίτλο "Επίσκοπος Νέων Πατρών" και για αποφυγή σύγχυσης ο Μητροπολίτης Πατρών λεγόταν "Παλαιών Πατρών".